1 Mayıs'ta işçi çalıştırmak yasak değil parasını vermek şartıyla

Yasa gereğince, sadece 29 Ekim günleri özel işyerleri kapatılmak zorundadır. 2008 Nisan’ında 1 Mayıs’ın “Emek ve Dayanışma Günü” olarak kutlanması kabul edilmiştir. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM’de kabul edilen yasayla da 1 Mayıs resmi tatil ilan edilmiştir. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’un 2’nci maddesi gereğince; “Aşağıda sayılan resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü ve 1 Mayıs günü genel tatil günleridir. 

A) Resmi bayram günleri şunlardır: 
1. 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’dır. 
2. 19 Mayıs günü Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı günüdür. 3. 30 Ağustos günü Zafer Bayramı’dır. 

B) Dini bayramlar şunlardır: 
1. Ramazan Bayramı; arife günü saat 13.00’ten itibaren 3.5 gündür. 
2. Kurban Bayramı; arife günü saat 13.00’ten itibaren 4.5 gündür. 

C) 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü tatilidir. 

D) Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü ve 1 Mayıs günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir. Bu kanunda belirtilen ulusal bayram ve genel tatil günleri; cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip cumartesi gününün tamamı tatil yapılır. Mahiyetleri itibarıyla sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki hükümler saklıdır. 29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunludur.”

ÜCRETLERİ NASIL HESAPLANACAK?
Görüldüğü üzere sadece 29 Ekim günleri işyerlerinin kapatılması zorunludur, ama diğer tatil günlerinde özel sektör işyerleri işçi çalıştırabilir. Tabii fazla mesai ve tatil-bayram ücreti ödemek kaydıyla. İşçinin çalışması ise kendi rızasına bağlıdır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 44. maddesine göre; “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma
Madde 44 Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir. Bu günlere ait ücretler 47’nci maddeye göre ödenir.”

İlgili 47. madde de şöyledir:
“Genel tatil ücreti 
Madde 47 Bu kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.”

Her iki madde birlikte değerlendirildiğinde de; işçi çalışmasa bile genel tatil ve bayram için bir günlük yevmiyesini alır. Ayrıca bir de çalıştırılırsa bir yevmiye daha alır. Üstüne bu günlerde fazla mesai de yaparsa normal yevmiyesi 1.5 katı hesaplanır.

CEZASI DA VAR 
Tatil , bayram ve resmi tatil günlerinde işçiyi çalıştıran işveren, karşılığını da yasal olarak hesaplamak zorundadır. İşçiyi 4857 sayılı İş Kanunu’nun çalışma sürelerine ilişkin yönetmelik hükümlerine uymayarak çalıştıran işverene 1343 lira idari para cezası uygulanır. Ayrıca, 4857/41. maddeye aykırı olarak “Fazla çalışma ücreti ödenmeyen, hak ettiği serbest zamanı altı ay içinde kullandırılmayan, onayı alınmadan fazla çalıştırılan her bir işçi için” 102/c gereğince 246’şar lira idari para cezası da uygulanır.