2000'de emekli olanlar intibaktan yararlanamaz

Emekli olana kadar yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödemelisiniz

Soru: 18 Kasım 1978 doğumluyum. Ocak 1998'de SSK'lı oldum. 3045 gün primim var. 15 yıl 3600 gün ile emekli olmak istiyorum. 15 yılın dolmasına az süre kala ayrılarak kendi işimi kurdum. 2004'te 6 ay askerlik yaptım. Eğitim için gittiğim Amerika'da 2 yıl kadar da çalışmışlığım var. Bütün bunları borçlanarak 15 yıl ile emekli olup SSK emekliliğinde yaşı beklemek mi doğru olur? Yoksa Bağ-Kur'lu olarak prim ödemeye devam mı etmeliyim. Askerlik ve yurtdışını borçlanabilir miyim? Borçlanmalar ne kadar tutar? Yurtdışı borçlanmasında gerekli evraklar, çalışma belgeleri nereye onaylatılır? Göksen CESUR 



Cevap: SSK'da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3600 günle emekli olmak için 60 yaşı doldurmanız gerekiyor. 18 Kasım 2038'e kadar oldukça uzun bir süre var. Bu tarihe kadar prim ödememeniz düşünülemez. Zaten, kendi nam ve hesabınıza çalışmanız halinde, Bağ-Kur'a prim ödemek zorundasınız. Doğru olanı emekli olacağınız tarihe kadar prime esas kazancın üst sınırı (6113,50 lira) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı (4 bin-5 bin TL gibi) üstünden prim ödemenizdir.

Eşiniz sigortalı olduğunda sizin üstünüzden sağlık yardımı alamaz

Soru: Memurum. Eşim çalışmıyor. Eşimin geçmişten 2.5 aylık bir sigortası var. Belediyede işçi olarak çalışmış. Bu sürenin üzerine ne kadar para yatırmamız gerekiyor? Kaç yıl ödeme yapacağız? Aylık ne kadar ödeyeceğiz? Bunu öderken eşim benim üzerimden sağlık güvencesinden yararlanabilir mi? Eşim bu şekilde kendi adına emekli olup emekli maaşı alabilir mi?Mustafa Can EKİZ 

Cevap: Eşinizin hangi şartlarla emekli olacağını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Şayet başlangıç tarihi 8 Eylül 1999'dan önceyse primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Ancak, bu şartlarla emekli olabilmesi için priminin son 1260 gününü (3.5 yıl) sigortalı bir işte çalışarak ödemesi gerekiyor. Bunun dışında kalan primlerini isteğe bağlı ödeyebilir. Bugün için isteğe bağlı olarak aylık en az 301 TL prim ödeniyor. Eşiniz gerek isteğe bağlı, gerekse sigortalı çalışarak prim ödediğinde, sağlık yardımını kendi sigortası üstünden alabilir. Sizin üstünüzden sağlık yardımı alamaz. Gerek de yok.

Gerçek ücret üstünden prim ödenmemesi çalışana iş akdini fesih hakkı verir

Soru: 7 yıldır özel bir şirkette çalışıyorum. Aylıklarımızın bir kısmı bankaya yatıyor. Bir kısmını elden ödüyorlar. Mesai yaptırıyorlar. Ancak mesai ücreti ödemiyorlar. Buna benzer pek çok sıkıntılı durumla çalışanlar eziliyor. İşyerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilir miyim? Z. ATAY 

Cevap: İşverenin alınan ücreti gerçek değeri üstünden Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirmemesi ve daha düşük bir ücret üstünden prim ödenmesi, fazla çalışma ücretini ödememesi, çalışana haklı nedenle iş akdini feshetme hakkı verir. Haklı nedenle iş akdini feshederek ayrılan çalışan, kıdem tazminatını alabilir. Belirttiğiniz nedenlerle iş akdinizi feshederek işinizden ayrılmanız halinde işveren, kıdem tazminatınızı ödemek zorunda. Ödemezse dava açarak mahkeme kararı ile kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.

Emekli olduğunuzdan SSK'dan yetim aylığı alamazsınız

Soru: Eşimden yeni boşandım. SSK emeklisiyim. Benim gibi SSK emeklisi olan vefat etmiş annemden veya babamdan yetim aylığı alabilir miyim? SULTAN 

Cevap: SSK kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı alan kız çocuklarına anne ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzdan maalesef SSK'dan yetim aylığı alamazsınız. Anne veya babanızdan biri Emekli Sandığı'ndan emekli olsaydı, yetim aylığı alabilirdiniz. Çevrenizde sizin gibi SSK'dan emekli olup, Emekli Sandığı'ndan yetim aylığı alanlar olabilir. Bunlar sizi yanıltmasın. Bu durum yasalar arasındaki farktan kaynaklanıyor.

ÇALIŞMA OLMADIĞI TESPİT EDİLDİĞİNDE SİGORTA İPTAL EDİLİR

Soru: 1 Ocak 1961 doğumluyum. 15 Nisan 1985'te SSK'lı oldum. 3240 gün prim ödedim. 3600 günden emekli olmak istiyorum. Kalan primlerimi isteğe bağlı ödesem, SSK'dan emekli olabilir miyim? Yoksa bir işyerinde çalışıyor gözükerek mi prim ödemeliyim? NUR 

Cevap: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kur'a sayılıyor. Ancak 360 gün prim eksiğinizi isteğe bağlı olarak Bağ-Kur'a ödemeniz, son yedi yılda SSK'ya fazla prim ödeme durumunuzu değiştirmez. Dolayısıyla isteğe bağlı olarak 360 gün prim ödeseniz de SSK'dan emekli olabilirsiniz. Çalışmadan bir işyerinden çalışıyor gibi prim ödenmesi doğru değil. Çünkü tespit edildiğinde günleriniz iptal edilir. Hatta savcılığa suç duyurusunda da bulunulabilir. Bu yola başvurmamanızda yarar var. Esasen isteğe bağlı prim ödeyerek eksiğinizi tamamlama imkânınız olduğundan, bu tür bir risk üstlenmeye ihtiyacınız da yok.