2B arazilerinin değeri nasıl öğrenilir

Yasaya göre, Orman Genel Müdürlüğü'nün, 2B alanları, kanun kapsamında değerlendirilmek üzere Maliye Bakanlığı'nın, tasarrufuna geçti. Yasının Resmi gazetede yayınlanmasının ardından hazırlanan yönetmelik Milli Emlak bürolarına ve defterdarlıklara gönderilecek. Ancak 2010 yılından beri tüm 2B arazilerinin değer ve o arazinin kime ait olduğu konusunda kimlik tespiti yapan Milli Emlak, ofisler ve defterdarlıklar aracılığı ile vatandaşa rayiç bedel konusunda bilgi vermeye başladı.

İster arayarak ister giderek

Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nden yada o ilin defterdarlıklardan rayiç bedel ile ilgili bilgi almak mümkün. Peki bunun için ne yapmak gerekiyor. Bunun öncelikli şart 2B arazisini kullanan vatandaşın yetkililere arazi ve kimlik tespiti yaptırıp ismini listeye yazdırması olarak özetleniyor. Bu prosedürü yerine getiren vatandaşın ilgili birimlere bizzat ya da telefonla başvurması gerekiyor. Konu ile ilgili bilgi veren Milli Emlak ve defterdarlık yetkilileri süreci şöyle anlattı: "Vatandaş birimlerimize ister telefonla, isterse bizzat başvurarak bilgi alabilir. Başvuran vatandaş önce arazisinin bağlı olduğu birime yönlendiriliyor. Burada ilk bakılan konu listede isminin var olup olmadığının tespiti. Şayet listede ismi varsa 2B arazisini kullanan kişinin arazinin bulunduğu tam yeri söylemesi gerekiyor. Tam yer söylendiği zaman önceden tespit edilen değer vatandaşa iletiliyor"

İnternetten de ilan edilecek

Kadastro tutanaklarında ismi geçen kullanıcıların isimleri ise yönetmelik hazırlanıp ilgili kuruluşlara tebliği edilir edilmez ilan edilecek. İlan işlemi kimliğin tespiti durumunda TC kimlik numarasından, tespit edilemeyen hallerde anne-baba isimlerinden yapılacak. Listelerde isimlerle birlikte taşınmaz bilgileri ve satış başvuru bedeli yazılacak. Liste, il merkezinde, milli emlak müdürlüklerinde, ilçelerde malmüdürlüklerinde, defterdarlık resmi internet sitesinde, taşınmazın bulunduğu belde belediyesi ilan tahtasında ve köy ile mahalle muhtarlıklarında asılacak.

Ödemeler için yönetmelik beklenecek

Yönetmelik çıkmadan 2B ile ilgili rayiç bedellerin ne olduğunu öğrenen vatandaşın ödeme yapmak için ise yönetmeliği beklemesi gerekiyor. Yönetmelik çıkıp defterdarlık, malmüdürlükleri ve belirlenecek bankalara gönderildikten sonra 2B alanlarında bulunan taşınmazlar için, taşınmazların 31 Aralık 2011'den önce kullanıcısı veya sahibi olarak gösterilen kişiler, bu taşınmazları satın almak için 3 ay içinde ilgili kurumlara başvurabilecek, taşınmazların bedeli karşılığında kendilerine doğrudan satılmasını isteyebilecek.

Doğrudan alımlarda başvuru süresi 8 ay

Doğrudan satın alma hakkı için başvurular kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce güncelleme listeleri tescil edilen veya kadastro tutanakları ya da mahkeme kararları kesinleşen taşınmazlar için 6 ay, kanun yürürlüğe girdikten sonra tescil edilen ve mahkeme kararları kesinleşen taşınmazlar için 8 ay içinde yapılabilecek. Başvuru bedelleri ise mücavir alan sınırları içinde 2 bin lira, belediye ve mücavir alan sınırları dışında 100 lira olacak.  

100 bin liralık araziye peşinde 54 bin lira

Satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 20, en az yarısının ödenmesi halinde ise yüzde 10 oranında indirim uygulanacak. Peşinat alınmadan yapılan taksitle satışlarda ise satış bedelinin yüzde 10'u, yazılı tebligat tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde ödenecek. Bu durumda 100 bin lira değer biçilen 2B arazisi için 70 bin lira ödemek durumunda olan vatandaş, peşin ödeme yaptığı takdirde 100 bin liralık yeri 2 bin liralık başvuru bedeli de düştükten sonra 54 bin liraya, yarısını peşin ödediği takdirde, başvuru bedeli düştükten sonra 61 bin liraya almış olacak.

Taksitli tutarlara faiz işletilmeyecek

Yüzde 10 peşinattan sonra kalan tutar belediye ve mücavir alan sınırları içinde en fazla 3 yılda 6 eşit taksitte, belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise en fazla 4 yılda 8 eşit taksitte tahsil edilecek. Ancak taksite bağlanan tutara herhangi bir faiz uygulanmayacak. Ancak taksitlerden ikisinin vadesinde ödenmemesi yükümlülüklerin ihlali anlamına gelmeyecek, gecikme zammı uygulanacak.

Ecrimisil bedeller toplamdan düşecek

2B kullanıcısının ödediği toplam ecrimisil bedel toplanarak ödenmesi gereken rayiç bedelden düşürülecek. Bu durumda peşin alım yapmak isteyen bir kişi bugüne kadar 10 bin lira ecrimisil ödemesi yaptıysa 100 bin liralık araziye toplamda 44 bin lira ödeyerek sahip olabilecek.

Ödeme yapmayanın hakkı yanacak

Başvuru sahipleri, satış bedellerine mahsup edilmek üzere; belediye ve mücavir alan sınırları içinde olan yerler için 2000 lira, dışında olan yerler için 1000 lira başvuru bedeli ödeyecek. Tebliğ edilen satış bedeline itiraz edilemeyecek, dava açılamayacak. Satış bedelini ödemeyenlerin, doğrudan satın alma hakları düşecek.

Askeri yerlerde kadastro yapılacak

Kanunla, askeri yasak bölgelerde kalan orman vasfını kaybeden arazi üzerinde, orman kadastrosunun en geç 6 ay içinde yapılmasına imkan tanındı. Bu yerlerin 31 Aralık 2011 tarihinden önceki kullanıcısı veya üzerindeki muhdesatın sahibi olan kişiler, hak sahibi sayılacak. Bu kişiler, rayiç bedeli ödemeleri halinde, kullandıkları taşınmazın rayiç değerine eşdeğer, öncelikle aynı il sınırları içindeki 2B alanlarındaki taşınmazı, hesaplanacak satış bedeli karşılığı alabilecek.

Defterdarlıklarda kırmızı alarm

Başta İstanbul ve Antalya olmak üzere tüm 2B arazisinin bulunduğu defterdarlıklarda kırmız alarm verilmiş durumda. İstanbul defterdarlığı yönetmeliğin gelmesini beklerken bir yandan da kendi içinde bir komisyon oluşturmaya başladı. Amaç yönetmelikle birlikte oluşabilecek yoğunluğu önlemek. Yine aynı nedenlerle Antalya Defterdarlığı ayrı ayrı başvuru tarihleri belirlemek için ön çalışmalarını tamamlamak üzere neceğini belirten Mat, bu süreçte vatandaşların daha iyi hizmet alabilmeleri amacıyla Antalya Defterdarlığı'nda 5 başvuru masası oluşturulduğunu açıkladı.

280 bin hektar satılacak

Türkiye genelinde yüzölçümü 410 bin hektar olan 2B arazilerinin yaklaşık 120 bin hektarı yollar, dereler gibi alanlara ayrılıyor. Kalan 280 bin hektar düzenlenen yasaya göre satışa sunulacak. Ancak ilk etapta satışa konu olacak yerlerin toplamı 160 bin hektarlık alanı kapsıyor. 2B arazilerinde en fazla kullanıcının Antalya'da olduğu gözleniyor. Burada yaklaşık 200 bin kullanıcı 45 bin hektarlık alanı satın almak için başvuruda bulunacak.

İstanbul'da 18 bin 233 hektar var  

2B arazilerinin büyüklüğü açısından Antalya'yı 39 bin 287 hektarla Mersin, 34 bin 887 hektarla Balıkesir, 31 bin 706 hektarla Ankara, 29 bin 643 hektarla Sakarya, 29 bin 139 hektarla Muğla, 18 bin 233 hektarla İstanbul izliyor. İzmir'de de 14 bin 772 hektar 2B arazisi bulunuyor. İstanbul'da en fazla 2B arazisinin olduğu ilçeler ise Beykoz, Şişli, Sarıyer, Sultanbeyli ve Çekmeköy olarak sıralanıyor. İstanbul'da yaklaşık 100 bin kişinin 2B alanlarını kullandığı belirtiliyor Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılan alanlar yaklaşık 30 yıldır herhangi bir bedel ödenmeden kullanıcıların tasarrufunda bulunuyor.

Antalya'da Kaş, İstanbul'de Beykoz

Antalya'da 45 bin hektarlık alanın 6 bin 140 hektarı Kaş'ta bulunuyor. İstanbul'da ise en fazla 2B arazisi 2 bin 513 hektarla Beykoz olarak dikkat çekiyor. Beykoz'u 1528 hektarla Çalatca, 1408 hektarla Şile, 1344 hektarla Silivri, 493 hektarla Çekmeköy, 450 hektarla Ümraniye, 253 hektarla Sultangazi, 232 hektarla Arnavutköy, 184 hektarla Eyüp, 122 hektarla Sarıyer, 91 hektarla Pendik, 56 hektarla Üsküdar, 44 hektarla Şişli, 19 hektarla Tuzla, 8 hektarla Maltepe, 4 hektarla Kağıthane, 3 hektarla Başakşehir ve 2 hektar ile Kartal takip ediyor.

YÜKSEK RANT OLUŞACAK

2B arazilerinin üçüncü kişilere satışının yapılıp, özel mülkiyete konu olmasıyla bu arazilerin konumlu olduğu bölgelerin katma değerinin yükselmesi bekleniyor. TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdürü Işıl Dinçer, "İstanbul'da özellikle kuzeye doğru; mesela üçüncü köprü gibi projelerle, Karadeniz maden ocakları alanında, Riva'da önerilen alanlarda yüksek rant değeri mevcut. Öte yandan, tasarıda orman köylülerinin kalkındırılması için gerekli tedbirlerin alınması da taahhüt ediliyor. Orman köylülerinin tüm işletme araç ve gereçleri ile gerekli diğer girdilerinin doğrudan ya da kredi yoluyla karşılanması planlanıyor. Ayrıca, orman sınırlarından çıkarılmış yerleşim yeri olmayan alanların, tarım arazisi olması ve orman köylülerine kazandırılması için çalışmalar da yapılacak" dedi.

Fiyatlar yükselecek

2B arazilerinin konumlandığı bölgelerde fiyat artışları da bekleniyor. İstanbul'da özellikle Beykoz, Ümraniye, Sarıyer, Pendik, Arnavutköy ve Kanal İstanbul ile gündeme gelen Silivri ve Çatalca bölgelerinde hızlı artışlara dikkat çekiliyor.