Emeklilikte prim tuzağına dikkat

Ali Bey, 1994 yılından beri . şirket ortağıyım ama hayatımda hiç Bağ-Kur'lu olmadım. Ancak, 1989 yılından beri de çeşitli şirketlerde SSK'lı çalışmalarım var. Buna uygun olarak da 13 Nisan 2009 günü işten çıktım ve 15 Nisan 2009 günü SSK'ya emeklilik dilekçesi verdim. Beni SSK'dan emekli ettiler ve her ay aylığımı alırken bu ay emekli aylığımı kesip bana 89 milyar lira borç çıkardılar. Bana ödedikleri tüm aylıkları istiyorlar. Ayrıca "14 Nisan 2009 gününden beri Bağ-Kur'lusun, Bağ-Kur prim borcun da var" diyorlar. Şimdi ne yapmam gerekir? İsmi Saklı

Sayın okurum, Sosyal Güvenlik Reformu ile getirilen uygulamaların acıları ve sonuçları yeni yeni çıkıyor. SGK'nın yeni bulduğu tuzaklardan birisine düşmüşsünüz. Okuyucularımızı 6.8.2009 günü bu köşeden, "Bağ-Kur hizmetiyle SSK'dan emekli olacaklar aman dikkat, Bağkur'a borcunuz olmasın" diyerek uyarmıştık. Konunun iki detayı var. Birincisi, çalışma süreleri içinde hem Bağ-Kur hizmet süresi hem de Bağ-Kur'a borcu olanlardan SSK'dan emekli olmayı düşünenlerin, uygulama değişikliği nedeniyle Bağ-Kur borcunu ödemeden emeklilik için dilekçe vermemeleri gerekir. Aksi halde Bağ-Kur borcu ödeninceye kadar emekli aylığı bağlanmaz ve birikmeye başlamaz. İkincisi ise SSK'dan emeklilik için işten ayın sonu günü ayrılınması gerekir, aksi takdirde sizin durumunuza düşerler.

1 EKİM 2008'DEN ÖNCE BAĞ-KUR BORCUNUN ÖNEMİ YOKTU

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlüğe girinceye kadar farklı bir uygulama vardı. Yani, hem Bağ-Kur (1479 veya 2926 sayılı Bağ-Kur Kanunları) hem de 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince çalışmaları olup da en son SSK'dan emekli olmak isteyenlerin, Bağ-Kur'a borcu olup olmadığının hiçbir önemi yoktu.

Örneğin; 20 yıl yani 7200 gün Bağ-Kur hizmetinden sonra 3.5 yıl yani 1260 gün SSK'lı çalıştıktan sonra, Bağ-Kur'a yüklüce bir borcu olduğu halde SSK'ya emeklilik dilekçesi verenlerin Bağ-Kur'a borcu olup olmamasının bir önemi yoktu.

Dilekçe sonrası SSK, Bağ-Kur'a hizmetleri birleştirmek için yazı gönderiyor, Bağ-Kur borç ödeninceye kadar hizmetleri SSK'ya bildirmiyordu ama 1 yıl sonra dahi olsa borç ödendikten Bağ-Kur, SSK'ya hizmet bildirince ilgili kişinin ilk kez SSK'ya dilekçe verdiği andan itibaren emekli aylıkları birikiyordu. Yani, Bağ-Kur'a borcunuz ödeninceye kadar işlemler duruyor ama borç ödendikten sonra SSK emekli aylığınız ilk müracaat ettiğiniz günden başlatılıyordu.

17 GÜNLÜK BAĞ-KUR BORCU VAR

İki yıldan beri aldığınız SSK emekli aylıklarının kesilmesine sebep olan 2009 yılı Nisan ayında ortaya çıkan 17 günlük Bağ-Kur prim borcudur. İşte bu sebeple emekli olduğunuz 1 Mayıs 2009 günü itibarıyla "17 günlük Bağ-Kur prim borcunuz var" diye ödediklerini sizden geri istiyorlar ve 2 yıldan beri de sizi Bağ-Kur'lu sayıyorlar.

SON GÜN ÇIKMANIZ GEREKİRDİ

Siz şirket ortağısınız, aslında Bağ-Kur'lu olmanız lazım ama SSK sigortalılığınız devam ettiği için Bağ-Kur, SSK devam ettiği sürece devreye girmiyor. Siz ise 13 Nisan 2009 günü işten ayrılmışsınız ve 15 Nisan 2009 günü SSK'ya emeklilik dilekçesi vermişsiniz. Ama işten çıkışınızın ertesi günü olan 14 Nisan 2009 günü Bağ-Kur devreye girmiş. SSK emekliliği ise emeklilik dilekçesi verdiğiniz günü takip eden aybaşı olan 01.05.2009 günü başlayacaktı.

YENİ UYGULAMADA KANUNSUZ OLARAK BAĞ-KUR BORCU TAHSİLİ ESAS ALINIYOR

1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda bu tür bir ibare yok iken Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından hazırlanan ve 28 Ağustos 2008 günü Resmi Gazete'de yayınlanıp, 1 Ekim 2008 gününden geçerli olan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği (SSİY) gereğince uygulama tamamen değiştirildi.

SSİY'nin 61 inci maddesinin, 2'nci fıkrası gereğince, "(2) Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçen hizmetlerle birlikte Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında aylık bağlanacağı durumlarda, Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçen hizmetler, prim ve prime ilişkin her türlü borçların ödendiği tarih itibarıyla geçerli sayılır ve aylık bu tarihi takip eden ay başında başlar" denildi.

DİLEKÇEYLE SORUN

Emekli aylığınızı kaybetmemek için SSK'ya aylık dilekçesi verdikten hemen sonra koşa koşa Bağ-Kur'a gidip borcunuz olup olmadığını dilekçeyle sorunuz. Borcunuz varsa da ödeyiniz. Sizin durumunuzda olanlar ise ya SSK'lı işten ayın sonu günü ayrılmalılar veya ayın ortasında ayrıldılarsa hemen bir aylık Bağ-Kur primi ödemelidirler.

MAHKEME İLE SORUN ÇÖZÜLÜR

Yönetmelikler, kanunlarda yazılı esasları daha ayrıntılı açıklamak ve başvuru usul ve esasları ile gerekli olan belge ve formları düzenlemek için ilgili kurum veya kuruluşlarca hazırlanan mevzuatlardandır. Yönetmelikler Kanun'a aykırı olamaz, Kanun'da düzenlenmemiş hususları düzenleyemez, yeni bir kural getiremez, Kanun'un açıkça yasaklamadığı hususlar konusunda yasaklama getiremez. İşte bu nedenle de SSİY'nin yukarıdaki 61 'inci maddesinin 2'nci fıkrası yasaya açıkça aykırıdır. Bu nedenle de 1 Ekim 2008 gününden sonra SSK'ya emeklilik dilekçesi vermiş olup da Bağ-Kur borcunuz var denilerek emeklilik talebi daha geç yerine getirilenlerin, birikmesi gereken emekli aylıkları konusunda İş Mahkemesinde dava açmaları gerekmektedir.