Annelere özgü sosyal güvenlik düzenlemeleri

ANALIK SİGORTASI
4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) statüsünde sigortalı olan kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadının ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşinin hamileliğinin başladığı tarihten itibaren doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık süreye kadar olan hamilelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve özürlülük halleri analık hali kabul ediliyor.
Analık sigortasından;
- Sigortalı kadına analık haline bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, geçici iş göremezlik ödeneği (istirahat parası), 
- Sigortalı veya emekli kadına, sigortalı olmayan kadının sigortalı veya emekli olan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla emzirme ödeneği, veriliyor.   
SAĞLIK HİZMETLERİ
Genel sağlık sigortası kapsamında, analık sebebiyle ayakta veya yatarak; hekim tarafından yapılacak muayene, teşhis için gereken klinik muayeneler, doğum, laboratuar tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, tıbbi müdahale ve tedaviler, hasta takibi gibi sağlık hizmetleri veriliyor.
Çocuk sahibi olamayan genel sağlık sigortalısı kadın ise kendisinin, erkek ise karısının; Yasada belirlenen şartları sağlamalarına bağlı olarak iki deneme ile sınırlı olmak üzere yardımcı üreme yöntemi tedavileri de genel sağlık sigortasından sağlanıyor.
ANALIK HALİNDE ÇALIŞMA
Kadın çalışana hamilelik süresince periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
Hekim raporu ile gerekli görülmesi halinde, hamile kadınların sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılması gerekiyor.   
DOĞUM İZNİ
Çalışan kadınlara doğumdan önce sekiz (çoğul gebelikte on hafta) ve doğumdan sonra sekiz hafta doğum izni veriliyor. Ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktor onayı ile istenirse doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışılabiliyor. Bu durumda çalışılan süreler doğum sonrası izin süresine ekleniyor.
Erken doğum halinde ise doğumdan önce kullanamadıkları izin süreleri, doğum sonrası izin süresine eklenmek suretiyle kullandırılıyor.  
SÜT İZNİ
Çalışan annelere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için işverenleri günde bir buçuk saat süt izni vermek zorunda. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını anneler kendileri belirleyebiliyor. 
4/a (SSK) statüsünde sigortalı olan annenin çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda meydana gelen ve kendisini bedenen veya ruhen özre uğratan olaylar iş kazası sayılıyor.   
ÜCRETSİZ İZİN
Doğum yapan anneler, doğum izninden sonra isterlerse altı ay ücretsiz izin alabiliyorlar. İşveren ücretsiz izin talebini karşılamak zorunda olup takdir hakkı bulunmuyor.
GAZETECİ ANNELER
Kadın gazeteciler, hamileliğin yedinci ayından doğumun ikinci ayı sonuna kadar izinli sayılırlar. İzinli sayıldıkları sürede kendilerine son aldıkları ücretin yarısı ödenir. İzin kullandıkları (raporlu oldukları) süre için Sosyal Güvenlik Kurumundan ayrıca geçici iş göremezlik ödeneği (istirahat parası) alırlar.
DOĞUM BORÇLANMASI
Anne olan kadınlar ücretsiz doğum ya da analık izin süreleri ile 4/a (SSK) statüsünde sigortalı olan anneler, iki çocuk için doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreyi geçmemek üzere doğumdan sonra çalışamadıkları süreleri borçlanabiliyorlar.
Böylece iki çocuk için dört yıla kadar borçlanma yaparak bu süreleri sigortalılık süresi olarak saydırabiliyorlar.
ÖZÜRLÜ ÇOCUĞU OLAN ANNELER
Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede özürlü çocuğu olan sigortalı annelerin 1 Ekim 2008'den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor. Eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş hadlerinden de indiriliyor. Böylece daha erken emekli olabilmeleri olanaklı hale geliyor.

Annem doğum borçlanması yapabilir mi?
ANNEMİN doğum borçlanması yapıp yapamayacağını merak ediyorum. Konuyla ilgili yardımcı olabilirseniz beni ve daha çok merak eden annemi sevindireceksiniz. 
Annemin SSK sigorta başlangıcı 15.03.1976. Benim doğum tarihim olan 13.09.1980 tarihinden sonra 31.10.1980 tarihinde çıkış işlemi yapılmış. Bu durum iki yıllık doğum borçlanmasını etkiler mi? Diğer kardeşlerimin doğum tarihleri 15.10.1976 ve 12.01.1988. İ. Özdemir
Siz 13.09.1980'de doğmuşsunuz, anneniz doğumdan sonra 31.10.1980 tarihinde işten ayrılmış. Doğum tarihiniz olan 13.09.1980 tarihinden itibaren iki yıllık süre içindeki çalışmadığı 673 günü borçlanabilir. 
Diğer kardeşlerinizin doğum tarihleri de annenizin ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra olduğu için onlarla ilgili olarak da doğum borçlanması yapması mümkün. Ancak anneniz en fazla iki doğum için ve doğum tarihinden itibaren geçen iki yıllık süre içindeki çalışmadığı süreleri borçlanabileceğinden, tercih edeceği iki doğum için borçlanabilir.

GÜNÜN SÖZÜ
'Hiç kimse, kollarında bir çocuk tutan anne kadar çekici ve birkaç çocuk arasındaki bir anne kadar saygıdeğer değildir.' Goethe