Doğum parası net ücrete yakındır

Doğumdan önceki 8 ve sonraki 8 hafta analık iznine ayrılan sigortalı kadına SGK işe gitmediği her gün için brüt ücretinin üçte ikisi kadar geçici iş göremezlik ödeneği öder.

Ali Bey, iki sorum olacaktı. Doğum iznine ayrılınca sigorta, çalışana bir miktar para veriyormuş. Çalışan sigortanın verdiği para haricinde maaşından arta kalan kısmı da işyerinden almaya devam ediyormuş. Bu doğru mudur? Şöyle ki: 1000 lira alan bir çalışan sigortadan 400 lira alıyorsa kalan 600'ü de işyerinden alıyormuş.

Tabii bu yasal izin olarak kullanılan 16 haftayı içeriyor. Ayrıca bir arkadaşım "Patronla anlaşarak tüm maaşı al p, sigortadan verilen parayı da 16 hafta sonunda topluca alarak işyerine geri verebilirsin" dedi. Buradaki sorum şu: Acaba dört ay boyunca sigortaya uğramamak bir hak kaybı oluşturur mu? Yoksa hak saklı kalır da 16 hafta sonunda gidip alınabilir mi? 
Diğer sorum da şöyle: 
Diyelim ki bir aksi durum oldu ve doğum evde ya da yolda gerçekleşti. Hastaneye yetişilemedi. Bu durumda çalışan bir anne olarak bu durum nasıl telafi edilebilir. Sigortayla ilgili sorun yaşanır mı? Alınacak olan para nasıl alınır? Bu durum işyerine nasıl ispat edilir? Doğumdan sonra hastaneye gidilip kayıt yaptırılması yeterli değil midir? 
■ H.Baharat
Sayın okurum, en baştan belirtelim, doğum iznine doktor raporuyla ayrılırsınız ve doğumun nerede nasıl olduğunun önemi yoktur. Mühim olan doğum raporudur. Doğum evde veya yolda olursa raporunu aile hekiminiz düzenler ve size verir. Hastanede olursa hastane doğum raporu verir.
Sizin bahsettiğiniz olay analık geçici iş göremezlik ödeneğidir. 5510 sayılı Kanun gereğince (md.18);
"Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla;
'...sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için...'geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
Ayrıca, '...sigortalı kadının, erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için' de geçici iş göremezlik ödeneği verilir".

ÖDENEK HESAPLAMASI NET MAAŞA BENZER
Normal şartlarda, doğumdan önce 8 ve sonra 8 hafta analık izniniz var. Doğuma 8 hafta kaldığına doktor karar verir ve sizi izne çıkarır. Bu arada yaptığınız iş hafifse doğumdan önceki 8 haftanın 5 haftasını da doktor raporuyla çalışarak geçirebilirsiniz ve kullanmadığınız bu 5 haftalık kısım doğum sonrası 8 haftaya ilave edilerek doğumdan sonra daha uzun izin kullanma hakkınız da var. 16 haftalık doğum izni sırasında işyerinde çalışmadığınız için işveren size ücret ödemek zorunda değildir. Bu sürenin parasını SGK size 16 haftanın sonunda öder. Hesaplaması da günlük brüt ücretin üçte ikisidir. Mesela, 1500 lira brüt ve 1076 lira net ücret alıyorsanız, işveren sizi SGK'ya brüt 1500 liradan bildirge ettiğinden SGK da size 1500 liranın üçte ikisi olan 1000 lira (aylık) öder. Bu sebeple SGK'dan alacağınız ödenek, net ücretinize yakındır. Öte yandan çalışmadığınız için işveren ücret ödemediğinden sigortanız da ödenmez ama isterseniz sonrasında bu süreyi analık borçlanmasıyla siz cebinizden ödeyebilirsiniz.

İŞVEREN ÖDEYİP SİZDEN DE İSTEYEBİLİR
Normalde işverenin çalışmadığınız süre içinde ücretinizi ve sigortanızı ödemesi gerekmez, ama isterse atıfet (yardım) kabilinden çalışmadığınız halde ücretinizi ve sigortanızı da ödeyerek, sonrasında sizin SGK'dan alacağınız geçici işgöremezlik ödeneğini sizden isteme seçeneği de var. Bu kararı işveren verir. Bu durumda işveren ücret ödemesi yaptığı için sigortanız da ödenmiş olur.

Bir kez daha haklı çıktık

23.06.2010 günü bu köşeden İstanbul Valisi'ne çağrıda bulunmuş ve "Tıpkı Zonguldak'ta toprak altında kalan 2 işçi gibi İstanbul'da 8 Haziran 2010 günü meydana gelen aşırı yağışlar sırasında Kurbağalıdere'ye düşen ve bugüne kadar kendisinden haber alınamayan belediye taşeron şirket işçisi için İstanbul Valisi bir an önce gaip kararı vermezse geride kalan eşi ve çocukları en az 6 yıl parasız kalacaklar" demiştik. Şimdi gazetemizde de okudunuz, hakkında gaiplik kararı verilmeyen Mevlüt Macit'in ayakkabısı ve içinde bacak kemiği bulundu ve DNA raporuna göre de kimliği kesinleşti. Aradan geçen 3 yıla yakın süre içinde ise aile hâlâ dul-yetim aylığı ve dul-yetim geliri alamadı. Mağduriyetleri hâlâ devam ediyor. Valiye bu ikinci çağrım, artık gaiplik kararı verilsin ki mağduriyetleri bitsin.