Kısa vadeli sigorta kollarını nitelikleri bakımından, “Mesleki Risk” ve “Sosyal Risk” sigorta kolları olmak üzere iki ana grup altında toplamak mümkündür.
İş Kazaları ile Meslek Hastalıkları Sigortaları,“Mesleki Risk” sigorta kolunu, Hastalık ve Analık Sigortaları ise, “Sosyal Risk” sigorta kolunu teşkil etmekte olup, anılan sigorta kollarının amaçları bakımından ise, “Kısa Vadeli” sigorta kollarından sayılmaları gerekmektedir.
1) İş Kazası ve Meslek Hastalığı, Hastalık ve Analık Sigortalarından Sağlanan Haklar
a) Geçici iş göremezlik ödeneği
Hizmet akdiyle veya kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların iş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık hakleri nedeniyle çalışmaması durumunda, Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla sigortalıya her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
Geçici iş göremezlik ödeneği iş kazası ve meslek hastalıkları ile analık birinci günden, hastalık hallerinde ise üçüncü günden başlamaktadır.
Geçici iş göremezlik ödeneği alınması iş kazası ve meslek hastalığı için herhangi bir süre prim bildirimi ve ödenmesi öngörülmemişken, hastalık ve analık için son bir yılda 90 gün prim bildirimi ve ödenmesi şartı aranmaktadır.
İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisidir.
Önemli Uyarı!
4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalıların (kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar) iş kazası, meslek hastalığı ya da analık hallerinde geçici iş göremezlik ödeneği, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartıyla yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede ödenir.
b) Sürekli iş göremezlik ödeneği
Sürekli iş göremezlik geliri, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen hastaneler tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya bağlanır.
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, sigortalının çalıştığı işten ayrılması, iş yerini kapatması, devretmesi veya belli bir süre çalışmış olması şartı aranmaz. Ancak, kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma kapsamındaki sigortalılara sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için, kendi sigortalılığından dolayı, prim borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
Sürekli İş göremezlik geliri alınmakta iken tekrar çalışılmaya başlanması gelirin kesilmesini gerektirmez.
Bu uygulama kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma kapsamındaki sigortalılar için ilk defa getirilmiş olup, 01/10/2008 tarihinden sonraki iş kazaları ve meslek hastalıklarında uygulanmaktadır.
Müracaat Şekli
Bu kapsamda, meslekte kazanma gücünün en az %10 azaldığı tespit edilen sigortalının örneği Kurumca hazırlanan Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi ve bir adet belgelik fotoğrafı ile birlikte en son çalıştığı işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik müdürlüğüne/merkezine başvurması gerekmektedir.
c) Emzirme ödeneği
Emzirme ödeneği analık sigortasından sağlanan bir yardım türü olup, gerek sigortalı kadın ve gerekse de sigortalı erkeğin eşinin canlı doğum yapması ve çocuğun yaşaması şartıyla bu ödenek verilmektedir.
Çalışan sigortalılar için emzirme ödeneğinden yararlanmak için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş veya ödenmiş olması şartı aranmaktadır.
01/10/2008 tarihinde Kanunla ilk defa getirilen hükümle gelir ve aylık almakta olan emekli ve eşlerine de emzirme ödeneği verilmektedir.
2012 yılı emzirme ödeneği tutarı 89 TL’dir.
Sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere üçyüz gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından yararlanacak sigortalı erkek, doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneğinden yararlandırılır.