Gecikme Zamları ve İdari Para Cezaları

5510 Sayılı Kanunda cezalar aşağıdaki gibidir 

1. İdari Para Cezaları (5510 Sayılı Kanunun 102.maddesi)

2. Gecikme Cezası (Aylık %3) (5510 Sayılı Kanunun 89.maddesi)

3. Gecikme Zammı (5510 Sayılı Kanunun 89.maddesi)

(Devlet İç Borçlanma senetlerinin aylıklık ortalama faizi (DİBS) )

1. Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde verilmemesi durumunda uygulanacak idari para cezaları

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; “Kanunun 86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;

- Belgenin asıl olması halinde aylık asgarî ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgarî ücretin beşte biri tutarında,

(729 / 5 = 145,8 YTL) 
145,8 x Sigortalı Sayısı = İdari Para Cezası (1458 TL’den fazla olmamak şartı ile) 

- Belgenin ek olması halinde, aylık asgarî ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgarî ücretin sekizde biri tutarında,

(729 / 8 = 91,13 TL)

91,13 x Sigortalı Sayısı = İdari Para Cezası (1458 TL’den fazla olmamak şartı ile)

- Ek belgenin 86 ncı maddenin beşinci fıkrasına istinaden Kurumca re'sen düzenlenmesi durumunda, aylık asgarî ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgarî ücretin yarısı tutarında,

(729 / 2 = 364,5 YTL)

364,5 x Sigortalı Sayısı = İdari Para Cezası (1458 TL’den  fazla olmamak şartı ile) 

- Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgarî ücretin iki katı tutarında, (729 X 2 = 1458 TL) idarî para cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

İdari Para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir. 

İdari para cezalarının, kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca veya mahkemece kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörtte birlik ceza tutarı, gecikme cezası ve gecikme zammı dikkate alınarak tahsil edilecektir. 

Mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmeyen idari para cezaları, hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir. 

İdari para cezaları on yıllık zamanaşımı süresine tabilidir. Zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarihten itibaren başlayacaktır.

2. Süresinde Ödenmeyen Primlere Uygulanacak Gecikme Cezası ve Gecikme Zammı 

Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince Kurumun prim ve diğer alacakları süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, ödenmeyen kısmı sürenin bittiği tarihten itibaren ilk üç aylık sürede her bir ay için % 3 oranında gecikme cezası uygulanarak artırılır. Ayrıca, her ay için bulunan tutarlara ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait Yeni Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanır. Ancak, ödemenin yapıldığı ay için gecikme zammı günlük hesaplanır. 

Örnek: (A) Kamu idaresince 15/10/2008 - 14/11/2008 ayına ilişkin olarak düzenlenen asıl mahiyetteki aylık prim ve hizmet belgesinden dolayı tahakkuk eden 2.000,00-YTL tutarındaki sigorta priminin 31.10.2008 tarihine kadar ödenmesi gerektiği halde 17/12/2008 tarihinde ödenmiştir. Devlet iç borçlanma senetlerine uygulanan faiz oranın (DİBS) da Ekim ayı için 1.25 Kasım ayı için 1,35 olması halinde, toplam borç aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır: 

1/11/2008-30/11/2008 Dönemi : 2.000,00 x % 3 = 60,00 (Gecikme cezası) 

2.000,00 + 60,00 = 2.060,00 (Gecikme cezalı borç)

2.060,00 x % 1,25 = 25,75 (Gecikme zammı)

2.060,00 + 25,75 = 2.085,75 Toplam Borç

1/12/2008-17/12/2008 Dönemi: 2.085,75 x % 3 = 62,57 (Gecikme cezası )

2.085,75 + 62,57 = 2.148,32 (Gecikme cezalı borç)

2.148,32 x 1,35 x 17/3000 = 16,43 (Gecikme zammı)

2.148,32 + 16,43 = 2.164,75 Toplam Borç

3. Primlerin Ödenmesinden İşverenle Birlikte Sorumlu Tutulanlar 

Kurumun prim ve diğer alacaklarının süresi içinde ödenmemesi halinde, kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır. 

Buna göre, sigorta primlerinin ödenmemesi halinde 

- Şirket Yönetim Kurulu Üyeleri

- Üst düzey Yönetici ve Yetkililer

- Kanuni Temsilciler 

aleyhine kurumca icra takibine geçilecektir