Gelir Testi ve Gelir Tespiti Nasıl Yapılır

GSS Borç Sorgulama

Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi; Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Projesi (BSYHP) ile kurulmuş olup, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK işbirliği ile geliştirilen, vatandaşların sosyal yardım için başvurularından hak sahipliğinin belirlenmesi ve ilgili yardım ya da desteğin teslimine kadar bütün süreçlerini içeren ve online olarak çalışan bir e-devlet uygulamasıdır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından yapılan bütün sosyal yardımlar bu sistem üzerinden yürütülmektedir.

Sosyal Yardım Bilgi Sistemi vasıtasıyla sosyal yardım başvurusu veya gelir testi başvurusu yapan vatandaşların TC Kimlik Numarası üzerinden online olarak:

• Adres bilgileri, nüfus-aile-kişi kayıt örnekleri ve olay bilgileri,

• İŞKUR’a kaydının olup olmadığı, İşsizlik Sigortası, Kısa Çalışma Ödeneği ve İş Kaybı Tazminatı alıp almadığına ilişkin bilgileri,

• Muhtaç Aylığı alıp almadığına ilişkin bilgileri,

• Evde Bakım Aylığı alıp almadığına ilişkin bilgileri,

• Vakfın Şartlı Nakit Transferi, Gelir Getirici Proje ve Diğer Yardımlarından yararlanıp yararlanmadığına ilişkin bilgileri,

• Sosyal Güvencesinin olup olmadığı, sağlık hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı ve 2022 sayılı Kanuna göre Maaş (yardım) alıp almadığına ilişkin bilgileri,

• Vergi Mükellefiyeti ve üzerine kayıtlı aracı olup olmadığına ilişkin bilgileri,

• Çiftçi Kayıt Sisteminden kişinin Arazi Varlığı, Ekili Arazi Varlığı, Tarımsal Desteklerden yararlanıp yararlanmadığı ve büyükbaş/küçükbaş hayvan sayısına ilişkin verileri,

• Üniversite öğrencisi ise Öğrenim kredisi ve Katkı kredisi alıp almadıklarına ilişkin bilgileri,

• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü TAKBİS veri tabanından kişinin üzerine kayıtlı gayrimenkulü olup olmadığına ilişkin bilgileri,

• Korucu Maaşı alıp almadığına ilişkin verileri,

elde edilebilmektedir. Burada belirtilenlerin dışında da başka kurum ve kuruluşlarla yapılan protokoller çerçevesinde sisteme yeni bilgiler girilmekte, kişilere ait başka veri ve bilgilere ulaşma yolu açılmaktadır.

Yukarıda belirtilen sorgulamalar aslında kişilerin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından sosyal yardım talebinde bulunmaları halinde yapılmaktadır. Ancak aynı sorgulamalar gelir testine başvuran kişinin aylık gelirinin tespitinde de kullanılmaktadır.

Ailenin /Kişilerin Gelirleri ve Harcamaları Nasıl Değerlendirilir ?

Yönetmelik gereğince; gelir tespitinde aile bireylerinin harcamaları, taşınır ve taşınmazları (bankada bulunan paraları, üzerlerine kayıtlı motorlu taşıtlar, tapuda kayıtlı ev – arazi – arsa gibi) ile bunlardan doğan hakları dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelir tespit edilir. Aşağıda bütün durumlar aile için değerlendirilmiştir. Ancak, gelir testine tabi tutulan kişi yalnız yaşıyorsa, bu durumda aşağıda belirtilenler sadece kendisi için geçerlidir.

Herhangi bir gelir beyan etmeyen kişilerin harcamaları, gelir seviyesinin göstergesi olarak dikkate alınır.

Gelir Testi Tespiti ve Ailenin Gelirlerinin Değerlendirilmesi:

Ailenin düzenli gelirleri ile taşınır ve taşınmazları şu şekilde değerlendirilir;

• Tespit veya beyan edilen aylık net maaş, ücret, nafaka, yevmiye gibi gelirlerin yıllık toplamının aylık ortalaması,
• Ailenin ikamet ettiği (oturduğu) konutun (evin) mülkiyeti aile bireylerinden birine aitse veya konutun mülkiyeti aile bireylerine değil de başka birine ait olmakla birlikte kira ödenmiyorsa konutun rayiç bedelinin (piyasa değerinin) 240’ta biri,
• Ailenin ikamet ettiği konut haricinde başka konutları varsa, bu konutlar için rayiç bedelinin 240’ta biri ve takdir edilen / beyan edilen kira getirisinin toplamı,
• İkamet edilen konut haricindeki konuttan kira geliri elde edilmiyorsa konut rayiç bedelinin 120’de biri,
• Mülkiyeti aileye ait olan dükkanlar için rayiç bedelinin 240’ta biri ve takdir edilen / beyan edilen kira getirisinin toplamı,
• Dükkan için kira geliri elde edilmiyorsa konut rayiç bedelinin 120’de biri,
• Mülkiyeti aileye ait olan arazi, tarla ve benzeri taşınmazlar için rayiç bedelinin 240’ta biri ve takdir edilen / beyan edilen aylık zirai – ticari – kira gibi getirisinin toplamı,
• Ailenin binek aracı için kasko / rayiç bedelinin 120’de biri (Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği’nin web sitesindeki kasko değeri esas alınır),
• Ailenin ticari / zirai amaçlı aracı için kasko / rayiç bedelinin 120’de biri ve takdir edilen / beyan edilen aylık zirai – ticari – kira gibi getirisinin toplamı,
• Ailenin büyük ve küçükbaş hayvanları için il / ilçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinden temin edilen yıllık getiri tutarının aylık tutarı,
• Ailenin tespit / beyan edilen banka mevduatları için, paranın servet değeri ve likiditesi (getirisi) dikkate alınarak aylık faiz getirisinin iki katı tutar,
• 2022 (65 yaş, özürlü aylığı vs), evde bakım, şartlı nakit transferi, burs gibi sürekli ve düzenli olarak alınan nakdi sosyal yardımların yıllık toplamının aylık ortalaması, ve diğer gelirlerin toplaması ailenin aylık gelirine dahil edilir.

Ailenin Harcamalarının Değerlendirilmesi:

Ailenin harcamaları şu şekilde değerlendirilir;

• Harcamalar tespit edilirken gıda, giyim, kira, ısınma, eğitim, sağlık, ulaşım, eğlence, sigara ve benzerlerine yapılan yıllık ödemelerin aylık ortalaması dikkate alınır.
• Kişinin tespit / beyan edilen harcamaları, yukarıda belirtilen şekilde hesaplanan gelir tutarından fazla çıkarsa, bu durumda harcamanın gelirden fazla çıkan kısmı gelire eklenir.