İKS Amaçlar

İlköğretim Kurumları Standartlarının amaçları şunlardır:

a) İlköğretim kurumları için katılımcı bir süreç ile geliştirilen standartların e-okul veri tabanı destekli bir yazılım ile ilköğretim kurumlarının öz-değerlendirmelerini ve okul, ilçe, il ve merkezi düzeylerde planlamalarını yapabilecekleri verileri sağlamak,

b) İlköğretim kurumları için “niteliklilik” tanımını yapmak; böylelikle, ilköğretim kurumlarının çocuğu odak alarak ve destekleyerek örgütlenmesi; kültür, öğrenim hedeflerine ulaşma, aktif öğrenme ve öğretme, teknoloji kullanımı, mesleki ortam, liderlik, okul, aile ve toplum ortaklığı ve başarı göstergeleri konusunda standartlarda birleşmelerini sağlamak,

c) İlköğretim kurumlarına tanımlanan bu “niteliklilik” durumuna ulaşabilmek için yol göstermek, ilköğretim kurumlarının tanımlanan niteliklere ulaşmak için neleri, nasıl yapmaları gerektiği konusunda hedef oluşturmak,

d) Her bir okulun “niteliklilik” durumunun öz-değerlendirmesini yapabileceği bir sistem geliştirmek, bu yolla ölçme ve değerlendirme araçlarını içerecek biçimde oluşturulan bu sistemle esas olan okulun kendisini geliştirmesi gereken alanları olabildiğince objektif ve katılımcı olarak belirlemesini sağlamak. Okulun bunu zemin alarak, Bakanlığın mevcut kalite modelleri çerçevesinde gelişim planını hazırlaması ve uygulamalarını sağlamak,

e) Bakanlığın merkezi planlamalarına esas oluşturmak, böylece, öz-değerlendirme sonuçlarından yola çıkılarak Bakanlığın ilgili birimlerinin merkezi planlamalarını daha objektif ve niteliksel verilere göre yapabilmesini sağlamak,

f) Okul, ilçe, il ve merkezi düzeylerde yapılacak planlamalar ile kaynakların etkin kullanımını sağlamak, okullar arası kalite farklılıklarını belirlenen standartlar dikkate alınarak gidermek, okulları politika üreten merkezler haline getirmektir.

İKS Sözlüğü

İKS ile ilgili Kavramlar

       Standart Alanı: İlköğretim kurumlarındaki temel hizmet süreçlerine göre, ilişkili ve kategorik standart gruplarıdır.

  Standart: İlköğretim kurumlarında eğitim yönetiminin, öğrenme – öğretim süreçlerinin ve destek hizmetleri alanlarının her birini oluşturan öğelerin MEB politikaları, çocuk hakları ve çocuğun yüksek yararına uygunluğunu değerlendirmek için belirlenmiş ölçütlerdir.

 Alt Standartlar: Her bir standardın okulda varlığı ve işlerliği açısından tanımlanmış belli bir hedef duruma ilişkin doğrulanabilen, operasyonel öğelerdir.

Örtük Standart: Toplumsal cinsiyete duyarlık, okul rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, demokratik okul iklimi, dezavantajlı çocuklara sunulan hizmetler gibi temalara dayalı olarak, farklı standart alanlarında yer alan alt standartların gruplandırılmasıyla oluşturulan standartlardır.

             Mevcut Durum Girdileri: Belli bir alt standardın okulda işlerliğini doğrulamak için toplanan,varlık-yokluk, zaman, sayı gibi uygulama verileridir.

Performans Göstergeleri: Alt standartla ilgili mevcut durum girdilerinin, önceden belirlenmiş ölçütlere göre işlevselliğinin düzeyini, sıklık,  güncelleme sıklığı,  oran vb. olarak hesaplamaya dayalı üretilen verilerdir.

            Algılanan Yarar Düzeyi: İlköğretim okullarının sunduğu hizmetlerden ve bunların sonuçlarından yararlananlar ve çalışanların alt standart düzeyindeki varlık-yokluk, işlevsellik, paylaşım ve yarar durumuna ilişkin algılarını ortaya koyan verilerdir.

Öz değerlendirme:Bir kuruluşun faaliyetlerinin ve iş sonuçlarının bir yönetim modelini ve belli ölçütleri esas alarak kapsamlı, sistematik ve düzenli olarak gözden geçirilmesidir.

İKS’ye göre öz değerlendirme süreci okulun:

• Fotoğrafının çekilmesidir.
• Güçlü,zayıf ve gelişmesi gereken alanlarının belirlenmesidir.
• İçe dönük bir biçimde değerlendirilmesidir.
• Kendi durumunu kendinin teşhis etmesidir.
• İçinde bulunduğu mevcut durumu tespit ederek, gelişme planları içinde verilerin üretilmesidir.
• Görevlerini daha iyi yapabilme fırsatları oluşturmasıdır.

Okul Aktörleri: İlköğretim kurumlarında hizmet sunan ve/veya bu hizmetlerin doğrudan yararlanıcısı olan; yöneticiler, öğretmenler, kuruma kayıtlı çocuklar ile kuruma kayıtlı çocukların velileridir.

İKS Sorgulama Raporu: Alt standartlar, standartlar ve standart alanlarına göre, mevcut durum, performans göstergeleri ve algılanan yarar durumuna ilişkin  standart raporun yanında ihtiyaç duyulan konularda, tanımlanmış yetkililerce istenilen zamanda ve istenilen değişkenlere göre ilçe, il ve merkezi düzeyde alınabilen  raporlardır.

İKS Standart Raporu: Genel Müdürlükçe belirlenen değişkenlere göre  İKS mevcut durum girdilerinin ve performans göstergelerinin gerçekleşme durumu ile; kurum aktörlerince algılanan yararı alt standart/standart/ standart alanı temelinde her bir aktör grubu için ayrı ayrı, birlikte ve karşılaştırmalı olarak  ortaya koyan ve her okul için aynı göstergelerden oluşan raporlardır.

İKS Modülü: İKS’ nin mevcut durum ve algılanan yarar düzeyine dair verilerinin girildiği ve mevcut durum girdilerinden performans verilerini üreten, tüm verileri belirlenmiş kalite göstergelerine göre işleyen, raporlayan ve okul, ilçe, il ve merkezi düzeyde tanımlanmış

İKS Temel İlkeler

İlköğretim Kurumları Standartları aşağıdaki temel ilkelere dayanarak geliştirilmiştir:

a) Temel odağı ve merkezi çocuktur.

b) Eğitim sisteminin temel hedefleriyle tutarlıdır.

c) Çocuk haklarını ve dayandığı ilkeleri yansıtır.

d) Çağdaş eğitim ve gelişimsel yaklaşımın uygulamaya yansıtılmasına aracılık eder.

e) Toplumsal cinsiyete, dezavantajlı çocukların eğitim ve gelişim hakları ile uygulamalarına duyarlıdır.

f) İlköğretim kurumlarının, çocuğun sağlıklı gelişimi ve eğitimini sağlamadaki yeterliliklerini ve bunların geliştirilmesini temel alır.

g) Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğü’ nün görev kapsamındaki kurum tiplerine ve hizmet türlerine duyarlıdır.

h) Müfredat Laboratuar Okulları ve Planlı Okul Gelişimi, Öğrenci Merkezli Eğitim, Okulda Performans Yönetimi, Öğretmen Yeterlikleri ve Okul Temelli Mesleki Gelişim, Toplam Kalite Yönetimi çalışmalarını kapsar ve çocuk odaklı olarak bütünleştirir.

i) İlköğretim kurumlarına odaklıdır.

j) İlköğretim kurumlarının görev, yetki ve sorumluluklarıyla örtüşür.

k) İlköğretim kurumlarının eğitim-öğretim, yönetim uygulamalarının çerçevesini değil, gelişim için bir taban ve temel sunar.

l) Okula çocuktan doğru bakarak, hizmet alımı ve hizmet sunumu arasında bütünleştirici bir katalizördür.

m) Hizmetler, süreçler, yöntemler; çocukların eğitimlerine, gelişimlerine ve yaşamlarına olan destek ve katkısı oranında anlamlı birer araçtırlar.

n) Öz-değerlendirmeye dayalı olarak izleme ve geliştirme temelinde kullanılır.

o) Yerel ve bölgesel farklılıkların ötesinde, ulaşılacak sonuçlar açısından ortak bir temel ve taban oluşturur.

p) İlköğretim kurumları için durum saptama, ihtiyaçları belirleme, kaynakları yönlendirme ve kurumsal gelişime yönelik operasyonel bir araçtır.

q) Okulların politika üreten merkezler haline gelmelerini hedefler.

r) Yapılan denetim sonuçlarına göre tavsiye ve telkinlerde bulunmakta kullanılır.

s) Okullar arası iletişim ağlarını güçlendirerek, okullar arası dayanışmanın arttırılmasına yönelik bir araçtır.

Sık Sorulanlar

İKS ve modüllerle ilgili sıkça sorulan sorular ve cevapları...

1- Sisteme giriş yaparken rolümüz ne olacak?
CEVAP:
-Sınıf öğretmenleri ve 6-7-8.sınıflarda sınıf rehber öğretmenleri kendi sınıflarına ait sistem tarafından seçilen öğrenci ve velilerin sisteme giriş yapmalarından sorumludurlar. Öğrencilerin uygun bir zamanda bilgisayarlar ile okuldan sisteme giriş yapmalarını sağlamak zorundadırlar.
-Velilerin kendi şartlarına uygun olarak evde, okulda ya da anket yoluyla giriş yapmalarını sağlamalıdırlar.
2- Öğrencilerin bilgisayarı yok, nasıl dolduracaklar?
CEVAP: Tüm öğrencilerin sisteme okuldan giriş yapması gereklidir. Öğrenciler okuldaki bilgisayarlar aracılığı ile, sınıf/şube rehber öğretmeninin rehberliğinde veri girişi yapabileceklerdir.
3- Öğrenciler sisteme girdiği zaman tek oturumda tüm soruları cevaplayıp bitirmek zorunda mıdır?
CEVAP: Öğrenciler için bütün soruları tek oturumda cevaplamak yorucu olabilir. Sistemin açık olduğu süre içinde öğrencilerin girdiği veriler sistem tarafından kaydedilir, bir başka oturumda sistem baştan değil, öğrencinin kaldığı yerden açılır.
4- Benim yazdıklarımı ilçe, il milli eğitim müdürleri görecek mi?
CEVAP: İlgili makamlar (İlçe MEM,İl MEM, MEB İGM) mevcut durum girdilerini görebilecekler ancak algısal yarar düzeyi sorularına ait cevapları göremeyecektir.
5-Seçilen çocuklar ve velilerden bazıları kendilerinden kaynaklı bir sebeple anket doldurmaz ise ne olur?
CEVAP: Anket doldurmaz ise %+5, -5 opsiyon olduğu için sonucun güvenirliği değişmez ve çocuğun girmemesi durumu tutanakla belirtilir.
6- Veliye hiçbir şekilde ulaşılamazsa ne yapılması gerekir?
CEVAP: Veliye hiçbir şekilde ulaşılamaz ise çocuk ile ilgilenen kişi veli olarak veli yerine giriş yapacaktır.
7- Velilerin okula getirilmesi gerekiyor mu?
CEVAP: Veliler şifreleri ile evlerinde sisteme girebilecekledir. Evlerinde bilgisayar yok ise okullarda girebileceklerdir. Okula ulaşma güçlüğü olan veliler için ise rubrikler okulca anket tarzına çevrilecek ve üzerine çocuğun TC kimlik no’su yazılarak evde cevaplanması istenecektir.
8- Kaynaştırmaya tabi olan çocuklarımız da veri girişlerine katılacak mı?
CEVAP: Kaynaştırmaya tabi olan çocuklar sistem tarafından seçilmişlerse sınıf/şube rehber öğretmeni yardımıyla veri girişlerine katılacaktır.
9- Okuryazar olmayan veliler veri girişini nasıl yapacak? Okuryazar birinin yardımı olacak mı? Okur yazar biri yoksa veri girişi nasıl yapılacak?
CEVAP: Okuryazar olmayan velilerin veri girişi evde okuryazar olan biri tarafından anket doldurma yoluyla doldurulabilir. Evde okuryazar biri yoksa okulda OGYE’nin belirlediği bir öğretmen yardımıyla veliye veri girişi yaptırılır.
10- Öğretmen, veli ve çocuklara ait algılanan yarar ölçeklerini görebilecek miyim?
CEVAP: Öğretmen, veli ve çocuklar ait algılanan yarar düzeyi verilerini göremezsiniz, sistemde gizlilik esastır.
11- Çocuklar okullarıyla ilgili olan ancak kendilerini ilgilendirmeyen (örneğin: taşıma ve servis gibi) soruları da yanıtlayacak mı?
CEVAP: Sorular okul tiplerine uygun olarak sistem tarafından açılacaktır. Bundan dolayı çocuklar, okulun özelliği ile ilgili her soruyu cevaplayacaklardır.
12- Bazen bir veli birden çok çocuk için değerlendirme yapmaktadır. Bu neden böyledir?
CEVAP: Sistem örnekleme giren çocuk sayısı kadar veli sayısını belirleyecektir. Bir okulda bir velinin birden çok çocuğu olabilir. Bu sayıyı eşitlemek için sistem bazı velilerin iki ve daha çok kere sisteme veri girişi yapmasını isteyecektir.
13- Kaydedilen verilerin yeniden düzeltmesi nasıl olacak?
CEVAP: Veriler girildikten sonra hiçbir değişiklik yapılamayacaktır.
14-Seçilen öğrenciler ve velilerden bazıları kendilerinden kaynaklı bir sebeple anket doldurmaz ise ne olur?
CEVAP: Anket doldurmaz ise %+5, -5 opsiyon olduğu için sonucun güvenirliği değişmez ve öğrencinin girmemesi durumu tutanakla belirtilir.
15- Bazen bir veli birden çok öğrenci için değerlendirme yapmaktadır. Bu neden böyledir?
CEVAP: Sistem örnekleme giren öğrenci sayısı kadar veli sayısını belirleyecektir. Bir okulda bir velinin birden çok öğrencisi olabilir. Bu sayıyı eşitlemek için sistem bazı velilerin iki ve daha çok kere sisteme veri girişi yapmasını isteyecektir.