SGK'da reform değil, devrim yaşandı

SGK Başkanı Fatih Acar, yıllardır köhne bir yapıya bürünmüş olan SGK'nın AK Parti iktidarı döneminde geçirdiği dönüşümü ve gelecekteki vizyonunu anlattı.

Acar, Sigortalılık açısından norm ve standart birliğinin sağlanması, sürdürebilir bir sosyal güvenlik sisteminin kurulması ve çok önemli olan genel sağlık sigortasına geçilmesi, yani nüfusun tamamının sağlık şemsiyesi altına alınması, bu reformla gerçekleştiğini vurguladı.

SGK Başkanı Acar'ın açıklamalarının dikkat çeken bölümlerini sizler için derledik:

18 YAŞINA KADAR HERKES SİGORTALI

18 yaşına kadar çocukların hiçbir endişe duymadan annesinin, babasının herhangi bir sosyal güvenliğinin olup olmamasından etkilenmeden sağlık açısından "güvendeyim" diyebilmesi çok güzel ve tarihi bir gelişmedir.

ARTIK ÖNLEYİCİ SAĞLIK HİZMETLERİ ÖNEM KAZANDI

Önleyici sağlık hizmetlerine SGK olarak son derece önem veriyoruz. Kurum olarak sigaranın sağlığa etkisiyle ilgili çalışmalar yaptık ve ÖTV'nin arttırılması sağlandı. Aslında SGK'nın sigara ve alkol satışlarından katılım payı alması gerekiyor. Bunu gündeme getireceğiz. Çünkü sigara ve alkolden kaynaklı hastalıklar için çok büyük ödemelerde bulunuyoruz.

BAĞKUR'LULARIN MAĞDURİYETİ GİDERİLDİ

Mesela, bir devlet memuru, işe girdiği günün ertesi günü sağlık hizmetinden faydalanabiliyorken, SSK'lı 90 gün, bakmakla yükümlü olduğu kişiler için 120 gün pirim ödemesi gerekiyordu. Bağ-Kur'lu da 240 gün prim ödüyordu. Şimdi ise bütünü için 30 gün prim ödenmesiyle sağlık hizmeti alınabiliyor. Özellikle Bağ-Kur'lu olanların çok fazla hakları yoktu. Evlenme, ölüm yardımı, cenaze ve geçici iş göremez ödeneği gibi imkânları yoktu. Bu reformla beraber Bağ-Kur'lulara da bu imkânlar verilmiş oldu.

ARTIK HİZMET VATANDAŞIN AYAĞINA GELDİ

Süreç içinde Sosyal Güvenlik Merkezleri hayata geçti. Önceden SSK'lı veya Bağ-Kur'lular, sigortalılıkla ilgili bir işlem yaptırmak istedikleri zaman, 200 kilometre uzaklıktaki bir ilçeden ile, il müdürlüğüne gelmek zorundaydı. Şimdi yeni konseptle 460 Sosyal Güvenlik Merkezi'nin kurulmasını hedefledik, bunun 365 tanesini hayata geçirdik.

Bürokrasiyi ve kırtasiyeciliği ortadan kaldırdık. Binlerce kâğıt ve zaman israfı vardı. Online tescil işlemleri devreye girdi.

İLAÇ ALIMINDA ECZANE AYRIMI ORTADAN KALKTI

SGK, 10 milyon emekliden fazla kişiye maaş ödüyor. SSK-Bağ-Kur-Emekli Sandığı sigortalısı herhangi bir fark olmadan gidilen her eczaneden ilaç alabiliyor. Kronik hastalarda, rapora bağlı ilaçlardan katılım payı da alınmıyor.

NE KADAR PİRİM, O KADAR MAAŞ...

Reform yapılmadan önceki son on yılda sosyal güvenlik açıklarının GSMH oranının yüzde 3'lerden yüzde 5'lere kadar tırmandığını ve her geçen gün arttığı bir Türkiye vardı. Bu bir riskti ve kaldırılması gerekiyordu. Reformda dört ana parametrede değişiklik yapılmak suretiyle yani insanlar ne kadar pirim ödüyorlarsa o oranda emekli aylığı alabilecekleri bir altyapı kuruldu. Bu altyapıda yaş, pirim ödeme gün sayısı, aylık bağlanma oranı ve güncelleme katsayısı parametrelerinde düzenleme yapmak suretiyle sürdürülebilir bir sistemin temelleri atılmış oldu.

Önceden nasıldı? 38 yaşında emekli olmuş, 20 yıl asgari ücret üzerinden prim ödemiş biri, 40-50 yıl, emekli aylığı alarak ödediğinin kat be kat fazlası olarak emekli aylığı alıyordu. Ayrıca, asgari aylık ödemeleriyle ödenen prim gün sayısı arasında bir orantı yoktu. 3600 gün prim ödeyenle 9000 gün prim ödeyen aynı aylığı alıyordu. Büyük bir haksızlıktı bu. Bunlar reformla düzeltildi.

MAKAS KAPANIYOR!

2012 yıllık bütçemizde toplam gelirlerimiz 133,2 milyar TL, toplam giderimiz 158,7 milyar TL, açığımız 25,4 milyar TL... Gelirlerimiz içinde en büyük miktar prim gelirimiz 93,5 milyar TL... Emekli aylıklarına ödenen ise 109,2 milyar TL... Genel olarak bakıldığında prim gelirleriyle emekli aylıklarını karşılayamayan bir sistem. Reform yapıldığı tarihten bu yana makasın az da olsa kapandığını görüyoruz.

EN ÖNEMLİ SORUN KAYITDIŞIYLA MÜCADELE

En önemli sorunumuz, kayıt dışıyla mücadeledir. 2008 yılından sonra 1.100.000 kişiyi ve 80 bin işyerini kayıt altına aldık. Alo 170 kayıt dışı istihdam hattı devreye girdi. On kişiden fazla çalışanı olan işyerlerinin maaş ödemelerini bankalar üzerinden yapılıyor artık. 22 ayrı kurumdan bilgi alınıyor. Önemli bir gelişme de, prim matrahının yüzde 61'i asgari ücretten beyan edilirken, şimdi bu oran yüzde 41'lere düştü. Yani bir iş yerinde yüksek maaş almasına rağmen asgari ücretten gösterilenler vardı ve şimdi gerçek ücretler gösterilmeye başlandı. 2012 yılında da önemli çalışmalarımız olacak. Örneğin meslek kodlarına göre çalışma yapacağız. Bir işletmede bir işçiyle bir mühendis aynı ücreti alamaz; dolayısıyla her meslek için kodlar verilecek ve bildirimler bu kodlarla yapılacak. Sağlık giderleri konusunda da çalışıyoruz. Sağlık hizmetini kısmadan israf veya suistimalleri ortadan kaldırarak sağlık giderlerini azaltmak ana hedeflerimizden...

Sosyal güvenlik açığımız 25,4 milyar TL. Kayıt dışını kayıt altına aldığımızda, sosyal güvenlik açıklarının tamamının kapanacağını biliyoruz. Kayıt dışı olanların oranı yüzde 41 civarında. Bu kişilerin kayıt altına alınması durumunda 26 milyar TL gelir söz konusu olacaktır.

Önemli olan, veri toplayabilmek ve veriye dayalı hareketle üzerine gidebilmektir. Elektronik ve teknik alt yapısı düzenlendiğinde ve veriler tek elde toplandığında kayıt dışıyla mücadele edilmesi daha kolay olacaktır.

VATANDAŞ MERAK ETTİĞİNİ WEB TV'DEN ÖĞRENECEK

SGK olarak Web TV çalışmamız var. Web TV, sadece SGK'ya ait olacak ve vatandaşın merak ettiği bütün bilgilere buradan ulaşılacak. Bu TV devreye girdiğinde, vatandaşlar her türlü soruya cevap alacak şekilde hazırlanan yayınları izleyecek. İnternet üzerinden yayın yapılacak. Alo 170 şu anda Karaman'da 100 kişiyle her türlü soruya cevap verdiği gibi kayıt dışı ihbar hattı olarak da hizmet veriyor. Bu hizmeti ikinci etapta başka bir ilde ek yüz kişiyle genişletmeyi düşünüyoruz. Sosyal Güvenlik Haftası'na yetiştirmeye çalışıyoruz. Üçüncüsü de gelecek...

FACEBOOK VE TWİTTER'DAN BİLGİ PAYLAŞILACAK

SMS yoluyla sağlık ve sigorta konusunda vatandaşlarımızı bilgilendireceğiz. Ayrıca sosyal medya projemiz var. Sosyal medya her gün gelişiyor ve biz de orada yerimizi alacağız. Facebook ve Twitter gibi sosyal paylaşım sitelerinde vatandaşımızla bilgi paylaşacağız...

AVRUPA'NIN EN KAPSAMLI SAĞLIK HİZMETİ TÜRKİYE'DE

Avrupa'nın en kapsamlı sağlık hizmeti sunan ülkesiyiz. Vatandaşlarımızdan Türkiye'de tedavisi mümkün olmayan hastalarımızı yurt dışına gönderip tedavilerini yaptırıyoruz. Yüz nakli için 100 bin TL ödeyebiliyoruz.

Çok popülist yaklaşımlarla, çok fazla dejenere edilmiş bir sistemi rehabilite ederken, üç ayrı kurumun birleştirilme sürecindeki sıkıntıların da ortadan kaldırılmasına çalıştık.

Yapılması gerekenlerin yüzde 80-90'ının bittiği, kalanların tamamlanacağı bir süreç içindeyiz. Ama önemli sıkıntılar ortadan kalktı. Yaşadığımız reform sürecinde bürokrasinin kaldırılması, teknik altyapının kurulması, mevzuatın yerleşmesi konusunda çok önemli adımlar atıldı.