Stajyer ve çıraklara borçlanma hakkı verilmeli

Sosyal Güvenlik Sistemi’nde iki tür prim ödeme şekli ve bildirimi vardır. Bunlardan ilki iş kazası-meslek hastalığı sigortası da denilen kısa vadeli sigorta çeşididir ve diğeri de yaşlılık-malullük-ölüm sigortası denilen uzun vadeli sigorta çeşididir. Emeklilik olarak bilinen primler de uzun vadeli sigorta primlerini içerir. Kısa vadeli sigorta sadece çalışılan-staj yapılan sürede çalışanınstajyerin başına gelebilecek meslek hastalığı ve iş kazası içindir. Bu sigorta çırakları için aynıdır. Primlerini de (stajyer ve çıraklarda) okulları öder.

İŞVERENLER BAZEN UZUN VADELİ DE ÖDEYEBİLİYOR

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 19.06.1986 günü uygulanmaya başlanmıştır. Bu tarihten itibaren meslek lisesi öğrencilerinin sigortasını, okudukları okullar yapmaya başlamıştır. Önceki yıllarda ise sigortaları işletmelere aitti ve bazı işletmeler kendilerine staja gelen öğrencileri kısa vadeli stajyerlik-çıraklık sigortası yerine uzun vadeli sigorta yapabilmekteydiler. Bu sebeple de 1986 yılından önce staj yapan çıraklar için işe girişler emeklilik için de başlangıç sayılabilmektedir. 1986 yılı ve öncesinde staj yapanların adlarına emeklilik primi ödenip ödenmediğine sigorta hizmet cetvelinde prim ödeme gün sayısı ve kazanç bildirilip bildirilmediğiyle bakılabilir. Kendisi hakkında stajyer sigortası yapılan birisi için SGK web sayfasında işe giriş tarihi yazar ama işe giriş yazan yıllar için prim ödeme gün sayısı ve kazanç görünmez. Stajdan sonra ilk normal işe giriş (uzun vadeli prim ödenme) tarihinden itibaren de gün sayısı ve kazanç görünür. Sizlerin sigorta hizmet cetvelindeki yıllara bakın hangi yılda (tarihte) prim ödeme gün sayısı ve kazanç varsa emeklilik için sigorta başlangıcınız o tarihtir.

Normalde staj süresi sigortalılığı emeklilik için başlangıç kabul edilmemektedir. Ancak, SGK’nın 2010/106 sayılı genelgesine göre meslek lisesi stajı veya çıraklık sigortası başlangıcından sonra doğum yapanlar isterlerse doğum borçlanması yapıp emekliliklerini 4 sene öne alabilirler. Sosyal Güvenlik Kurumu, emeklilik primi ödenmeyen staj veya çıraklık sigortası başlangıcını, nasıl doğum borçlanması için sigorta başlangıcı sayabiliyorsa, erkeklere de (kadınlara da) çıraklık ve staj süresini borçlanma hakkı tanımalıdır.

STAJ VE ÇIRAKLIK SÜRESİ BORÇLANILABİLMELİ

1987 yılında Turgut Özal hükümeti zamanında TBMM’den geçen bir yasayla isteyenlere çıraklık ve meslek lisesi staj süresini tıpkı askerlik borçlanması gibi borçlanabilmişlerdi. Bu hak yine verilmelidir. Zira, binlerce stajyer ve çırak o yılları borçlanıp primlerini kendi ceplerinden ödeyip, emeklilik başlangıcı saydırmak için can atıyor ve bana göre de haklılar.

SOSYAL GÜVENLİK UZMANLIK EĞİTİMLERİ BAŞLIYOR

Her yıl 25 öğrenci alıyor ve onlara ekibimle birlikte, sosyal güvenlik alanındaki birikimimi aktarıyorum. Bu sene de bayramdan sonra 8 Eylül 2012 günü “Sosyal Güvenlik Uzmanlık” eğitimlerine başlıyorum. Detaylı bilgi için, www.alitezel.com