Türkmenistan

Genel Bilgiler

Türkmenistan'ın bağımsızlığını ilk Türkiye tanımıştır.Şu anda Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan ve Kazakistan arasında çok yakın ilişkiler bulunmaktadır.Bu dört ülke birbirne her alanda destek vermektedir.

Coğrafi Durum

Orta Asya ülkelerinden olan Türkmenistan güneyden İran, batıdan Hazar denizi, kuzeyden Kazakistan, kuzeydoğudan Özbekistan, güneydoğudan Afganistan'la çevrilidir. En yüksek yerleri Kugintau Dağı (3319 m.) ve Kopet Dağı (2942 m.)'dır. Hazar Denizi'nin hemen yanıbaşında yer alan ve tuz yönünden zengin olan Karaboğaz Gölü, Türkmenistan toprakları içinde yer alır. Türkmenistan akarsu yönünden fakirdir. Atrek ırmağının bir bölümü Türkmenistan'ın içinde yer almaktadır. Tecen ve Murgap adlı akarsuları Karakum çölü içinde kaybolmaktadır. Amu Derya ırmağının çok az bir kısmı Türkmenistan sınırları içinde yer alır. Bunun dışında önemli bir akarsuyu yoktur. Ancak su ihtiyacının karşılanması için 900 km uzunluğundaki Karakum kanalı yapılmıştır. Bu kanal güneydedir. Topraklarının beşte dördünü Karakum çölü kaplamaktadır. Güney kısmında Kopet dağ kütlesi ve yaylalar yer alır. Topraklarının % 3.5'i tarım alanı, % 17'si otlak, kalanı ya kısmen otlak olarak kullanılabilen çöl veya tamamen çöldür. Türkmenistan'a kurak ve sıcak bir iklim hâkimdir. Yaz aylarında sıcaklık bazen 50 dereceye kadar çıkar. Kış aylarında ise bazen -25 dereceye kadar düştüğü olur.

Yönetim Şekli

Türkmenistan 18 Mayıs 1992'te yürürlüğe konan anayasayla yönetilmektedir. Ülkede çok partili demokratik sisteme geçilmiş olmasına rağmen tek parti diktatörlüğü ortamından yeterince çıkılamadı. İletişim başta olmak üzere birçok alan üzerinde devlet tekeli sürmektedir. Devletin en üst yöneticisi cumhurbaşkanıdır. Cumhurbaşkanı geniş yetkilere sahiptir. Yasama yetkisi 50 üyeli bir parlamentodadır. Türkmenistan, BM, BDT (Bağımsız Devletler topluluğu) ve IMF (Uluslararası Para Fonu) gibi uluslararası örgütlere üyedir.

Siyasi Partiler

Başta gelen siyasi partileri şunlardır: Sosyalist Parti: Eski komünist partinin bir devamıdır ve yönetimi elinde tutmaktadır. Türkmenistan Demokrasi Uyanış Partisi: Milliyetçi ve liberal çizgide bir partidir

Türkmenistan’da 14 yüksek okul olup 1956 yılında da Türkmenistan İlimler Akademisi kurulmuş olup 56 enstitüsü bulunmaktadır. Edebi dil olarak 1925 yılında kabul edilen Türkmence kullanılıyor.

Sağlık ve Sosyal Güvenlik Hizmetleri

Emekli ve Sosyal kesintilerle ödenmektedir.

Teknoloji

Türkmenistan'da internet teknik yetersizlik ve yasal nedenlerden dolayı cok güç bir sekilde ve oldukça düşük hızda saglanmaktadır.(çevirmeli ağ bağlantısı ile 56 kbps) Evlerde internet kullanımı yok denecek kadar azdır.Bunun nedenide türkmentelekomun internet dagıtımını tekelinde tutması ve pahali hizmet vermesidir.Türkmentelekom kullanıcılarına interneti aylık 4 dolar sabit ücretin yanı sıra saati yaklaşık 0.5 dolardan hizmet vermektedir. 2009 yılı içinde ADSL bağlantısı da hizmete başlamıştır.Ancak dünya fiyatlarının kat kat üstündedir.128K hız için aylık sınırsız 135 USD,ülkedeki maksimum ADSL hızı olan 2048 K sınırsız internet için aylık yaklaşık olarak 6,500 USD istenmektedir.Rus MTS cep telefonu operatörü de GPRS internet hizmeti vermektedir.Standart hat için 1 MB download-upload trafiği için 0,50 USD,İnternet Hattı için 1MB download-upload trafiği için 0,25 USD ücret alınmaktadır...

Sanayi ve Madencilik

Türkmenistan Ekonomisinin Temeli Doğalgaz ve Petrolden oluşur

Şehirler

• Aşkabat
• Daşoğuz
• Kaka
• Köneürgenç
• Mary
• Bayramaly
• Tejen
• Türkmenabat
• Türkmenbaşı
• Gumdag
• Hazar (Çeleken)
• Seydi
• Begdaş
• Sarahs

Etnik Yapı 

Yerli halk olan Türkmenler nüfusun %67 sini oluştururlar.İkinci sırada %10,9 ile ruslar gelmektedir.Diğer etnik unsurlar ise;Özbekler %8,Kazaklar %3,Tatarlar%1 ve Azeriler %1 dir.Nüfus oranı çok az olan etnik unsurlar ise;Ermeniler,Beluciler ve Lezgiler gelir.Rus,Ermeni ve Lezgiler Hristiyan,diğer etnik unsurlar ise Müslümandır. Türkmenler aslında Oğuz boyundandır.DilleriAzerice ve Türkiye Türkçesine çok benzer.Türkmence daha önceleri Arap Alfabesi ile yazılırken Soyvetler yönetiminden sonra Kiril Alfabesiyle yazılmıştır.Türkmenler aynı zamanda Irak veSuriyede de bulunmaktadır.Türkmenler Sunni-Hanefi meshebine bağlıdır.

Metin

Vilayetler

1. Ahal
2. Balkan
3. Daşoğuz
4. Lebap
5. Mary

Spor

Türkmenistan'da spor çok sevilir. En beğenilen spor Futbol'dur. Türkmenistan Millî Takımı adını fazla duyuramazsa da maçlarına yaklaşık 50.000civarında seyirci izlemeye gidiyor. Ülkenin Profesyonel Futbol Ligi de mevcuttur [1].

Türkmenistan Cumhurbaşkanları 

Türkmenistan'ın bağ ımsızlığını kazanmasının ardından 27 Ekim 1991'de yapılan ilk devlet başkanlığı seçimleri sonucunda Saparmurat Türkmenbaşı devlet başkanlığına seçildi ve ölümüne (21 Aralık 2006) kadar bu görevini sürdürdü.

Türkmenistan'ın ikinci cumhurbaşkanı da 11 şubat 2007'de oyların %89,2 alarak Gurbanguli Berdimuhammedov seçildi ve 14 şubat günü yemin ederek görevine başladı.

Dış bağlantılar

• Türkmenistan resmi sitesi
• Turkmen Destanlari
• Türkmen sosiyal agı, Türkmenistan hakkında herşey

1-Ahal (vilayet) (Anev) | 2- Balkan (vilayet) (Balkanabat) | 3- Daşoğuz (vilayet) (Daşoğuz) |

4- Lebap (vilayet) (Türkmenabat) 5- Mary (vilayet) (Mary)