Bireysel Emeklilik Sistemi BES

Kısaca anlatalım... Dokuz yıl önce bireysel emeklilik uygulamaya girdiğinde sistemin en büyük avantajı, devlet tarafından tanınan vergi teşviğiydi.

Enflasyonun yüzde 6'larda, faizlerin de düşük seviyelerde olduğu bir ortamda; yüzde 25 katkının, yani getirinin, ne anlama geldiğini tahmin ediyorum anlatmama gerek yok.

Yine de birkaç örnek vereyim. Sisteme giren bir kişi, aylık 100 lira yatırdığında, devlet de 25 lira koyacak; böylece, kişinin birikimi biranda 125 lira olacak.

Sisteme 10 bin lira yatırdığınızda, devlet de 2 bin 500 lira yatıracak; 10 bin lira, 12 bin 500 lira olacak.

Bireysel Emeklilik Sistemi BES

Doğru, devlet katkısının sınırı var ama bu rakamlar bile hiçbir yatırım enstrümanında olmayan getiriler.

TAM ALTINA, ÇEYREK HEDİYE

Bir örnek daha vereyim. Tasarruf için her ay bir tam altın aldığınızı varsayalım.

Bugün tam altının fiyatı 600 lira civarında. Kuyumcudan tam altın aldığınızda, yanında çeyrek altın hediye etmez.

Bireysek Emekliliğe yüzde 25 devlet katkısı

Ama yeni bireysel emeklilik sisteminde, 600 lira yatırdığınızda devlet de sizin adınıza 150 lira yani, çeyrek altın fiyatı kadar, bir katkı yapıyor.

Peki yeni sistemde devlet katkısı nasıl işleyecek, işte bilinmesi gereken tüm ayrıntılar:

1 Ocak 2013 itibariyle sistemdeki tüm katılımcılar ile sisteme yeni girecekler, aylık ya da yıllık yatırdıkları katkı paylarına devlet de yüzde 25 katkı yapacak.

Çalışan, çalışmayan, ev hanımları, istisnasız herkes; 18 yaşında olmak kaydıyla, sisteme girebilecek, devlet katkısından yararlanabilecek.

Babacan Bireysel Emeklilik Sistemi'ni Anlattı

Sisteme girmek için üst yaş sınırı da yok.

Devlet katkısı yıllık brüt asgari ücretin yüzde 25'ini geçmeyecek. 2013 yılı için bu katkı aylık 250 TL, yıllıkta da 3 bin TL olacak.

Her yıl asgari ücret arttıkça, devlet katkısı artacak.

Sisteme aylık 100 lira yatıran 25 lira, 250 lira yatıran 62,5 lira, 500 lira yatıran 125 lira, bin lira yatıran 250 lira aylık devlet katkısı alacak.

100 lira yatıran bir kişinin ay sonundaki birikimi devlet katkısı ile birlikte 125 lira olacak.

Sisteme yıllık ödeme yapacaklar 12 bin lira yatırdıklarında devlet katkısının yıllık üst sınırı olan 3 bin TL'yi almaya hak kazanacaklar.

Böylece 12 bin lira, 15 bin lira olacak.

Birden fazla emeklilik sözleşmesi olanlar ise, tüm sözleşmelere ödedikleri toplam katkı payına göre devlet katkısı alacaklar.

Her bir sözleşme için ayrı katkı uygulanmayacak.

Katılımcılar her ay katkı paylarını ödediklerinde, devlet katkısı hesaplanarak, ertesi ay Hazine Müsteşarlığı tarafından hesaplara yatırılacak.

Devlet katkısı, kişilerin bireysel emeklilik hesaplarının altında ayrı bir hesapta izlenecek.

Her katılımcının iki ayrı hesabı olacak. Biri, katılımcının ödediklerinin biriktiği hesap; diğeri ise, devlet katkısının yatırıldığı ve biriktiği hesap.

Her iki hesaptaki birikimleri de emeklilik şirketleri yatırıma yönlendirecek.

Katılımcı, kendi hesabındaki birikimlerin nasıl değerlendirileceğini kendi belirleyecek.

Ancak devlet katkısı için emeklilik şirketleri ayrı fon kuracaklar.

Bu fonların içeriği ise, yüzde 75'i devlet kağıtlarından, yüzde 25'i diğer yatırım enstrümanlarından oluşacak.

Devlet katkısından yararlanabilmek için sisteme yeni gireceklerin emeklilik sözleşmesi yapması yeterli olacak. Emeklilik şirketi devlet katkısı ile ilgili işlemleri yürütecek.

Sistemdeki mevcut katılımcıların ise yeni bir işlem yapmasına gerek kalmayacak.

2012'nin Haziran ayından sonra bireysel emeklilik sisteminden birikimlerini alarak ayrılanlar, sisteme yeniden girmek isterlerse; 2015'in başına kadar devlet katkısı imkanından yararlanamayacak.

Sistemden çıkış zorlaştı

Gerek sistemdeki mevcut kişiler, gerekse de yeni girecek katılımcılar kendi yatırdıkları katkı paylarından oluşan birikimlerini istedikleri zaman alıp, sistemden ayrılabilecekler.

Sistemden 10 yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek, ayrılanlardan yüzde 15 stopaj kesilecek.

10 yıl kalıp da emeklilik hakkını kazanmadan ayrılanlardan yüzde 10 stopaj kesilecek.

56 yaşında emeklilik hakkı kazanarak ayrılan ya da vefat eden katılımcıların birikimleri üzerinden yüzde 5 kesinti olacak.

Katılımcıların yatırdıkları üzerinden değil sadece getirisi üzerinden stopaj kesilecek

Katılımcılar devlet katkısındaki birikimlerini ise kademeli alabilecekler.

Sisteme yeni girenler 3 yıl içinde çıkarlarsa devlet katkısını hiçbir şekilde alamayacaklar.

3-6 yıl arasında sistemde kalanlar, devlet katkısındaki birikimlerinin yüzde 15'ini; 6-10 yıl arasında kalanlar yüzde 35'ini alabilecekler.

10 yıldan fazla sistemde kalanlar ise emeklilik süresini doldurmadan ayrılırlarsa, devlet katkısının yüzde 60'ını almaya hak kazanacaklar.

Devlet katkısının tamamının hak edilmesi içinse 56 yaşında emekli olunması gerekiyor.

Vefat ve sakatlık durumlarında da devlet katkısının tamamı alınabilecek.

Devlet katkısını hak ettikten sonraki çıkışlarda da stopaj kesintisi yapılacak.

10 yıldan önce sistemden ayrılanlardan yüzde 15, 10 yıl kalıp da emekli olmadan ayrılanlardan yüzde 10, emeklilik ya da vefat, sakatlık nedeniyle ayrılanlardan da yüzde 5 stopaj kesilecek.

Bireysel emeklilik sisteminde 3-6 yıl arasında süre geçirenler devlet katkısına 1 yıl erken hak kazanacaklar.

Sistemde 6-10 yıl arasında süre geçirenler 2 yıl, 10 yıldan fazla sistemde bulunan katılımcılar ise devlet katsını 3 yıl erken hak edecekler.

Kesintiler düşürüldü

Eski sistemde emeklilik şirketleri katılımcılardan yönetim gideri adı altında yüzde 8 oranında kesinti yapıyorlardı.

Aynı şekilde fon işletim gideri olarak da katılımcılardan yüzde 3.65 kesiliyordu.

2013'ten itibaren kesinti oranları da değişti.

Bundan sonra şirketler, yönetim gideri adı altında en fazla yüzde 2 kesinti yapabilecekler.

Bu kesinti oranı sistemdeki eski katılımcılar için de geçerli olacak.

Geçen yılın sonuna kadar yüzde 8 ödeyen katılımcılar artık yüzde 2 ödeyecekler.

Yeni uygulamaya göre gerek sisteme yeni gireceklerden, gerekse de mevcut katılımcılardan emeklilik fonuna göre yüzde 1,09 ile yüzde 2,28 oranında fon işletim gideri kesilecek.

Emeklilik şirketleri, devlet katkısı içinse yıllık yüzde 0,365 fon işletim gideri kesecekler.

Emeklilik şirketleri sisteme gireceklerden giriş aidatı alabilecekler.

Katılımcılar giriş aidatını ister peşin, isterse de erteleyerek ödeyebilirler.

Emeklilik şirketleri sisteme gireceklerden giriş aidatı alabilecekler.

Katılımcılar giriş aidatını ister peşin, isterse de erteleyerek ödeyebilirler.