Finlandiya

Tarihi

Ana madde: Finlandiya tarihi

Finler tahminen bölgeye yaklaşık 2000 yıl önce ulaşmaya başlayan Baltık bölgesinden gelen göçmenler ile Buz Çağından sonra bölgeye taşınan asıl yerlilerin soyundan gelir. Dil bakımından ise, Estonyalılar ve Macarlar ile birlikte Finler de Fin-Ugor dil ailesine mensuptur.[2]

Finlandiya 1155 tarihinde İsveç Krallığına dahil edilmiştir. İsveç hakimiyeti altında olduğu 1809 tarihine kadar süren dönemde batı tarzında yargı, kamu idaresi, siyasi sistem ve sosyal hizmetler alanlarında sağlam kuruluşların temelleri atılmıştır. Laik kuruluşların yanı sıra Katolik Kilisesi ve 16. yüzyıldaki Reformların ardından Evangelik Lüteryen Kilisesi güçlü kuruluşlar arasındaki yerlerini almıştır.

Finlandiya 1920-1940

Finlandiya

18. yüzyılın sonunda, İsveç gücü azaldıkça, bağımsız Finlandiya fikri ortaya çıkmıştır. 1809 tarihinde Finlandiya, Rus Çarına bağlı Özerk Çar Dukalığı olmuştur. Finlandiya kendi hukuk sistemini, gelişen ulusal ekonomisini ve ordu birimlerini korumuştur. 1865 tarihinde Finlandiya kendi para birimi olan Markka’yı çıkarmıştır. Parlamenter bir hükümet sistemi ile hukukun üstünlüğüne dayalı bir hükümet geliştirmiştir. Böylece Bağımsız Finlandiya yolunda önemli bir adım atılmıştır.

Ekim Devrimi ile Finlandiya bağımsızlığını ilan etmek için 6 Aralık 1917 tarihinde büyük bir fırsat elde etmiştir. Sovyet Rusya Hükümeti 31 Aralık’ta Fin bağımsızlığını tanımıştır. Komşu devletler ve batı ulusları tarafından da tanınma süreci hızlı bir şekilde gerçekleşmiştir. Fransız sistemine benzeyen Finlandiya Anayasası, 17 Temmuz 1919 tarihinde kabul edilmiştir.

Sovyetler Birliğinin Finlandiya’ya 1939’da düzenlediği saldırının ardından, tarafsız Finlandiya bir anda İkinci Dünya Savaşının içine çekilmiştir. Finlandiya 1939-1940 ve 1941-1944 yılları arasında Sovyetler Birliği ve 1944-1945 yılları arasında Almanya ile savaşmıştır. Savaşın sonunda Finlandiya topraklarının %10’u ile 100,000 insan kaybetmiştir. Bu sonuç ile zamanında dört milyon nüfusa sahip olan ulus çok ağır bir bedel ödemiştir.

1944 yılının sonbaharı Finlandiya için çok zor geçmiştir. Savaşta kaybedilerek Sovyetler Birliğine bırakılan Karelia ilindeki 400,000 insan ülkedeki başka yerlere yerleştirilmiştir. Lapland büyük oranda tahrip edilmiş ve yeniden yapılandırmak zorunda kalınmıştır. Sovyetler Birliği ile yapılan barış antlaşması Finlandiya’nın zamanında birçok ekonomi uzmanının imkansız gördüğü oranlarda savaş tazminatı ödemesine neden olmuştur.

Finlandiya bütün bu zorlukların üstesinden gelmiştir. Kıtadan İkinci Dünya Savaşına katılan tüm Avrupa ülkelerinden, sadece Finlandiya yabancı birlikler tarafından işgal edilmemiştir ve daha da önemlisi Fin demokrasisine dokunulmamıştır.

1947 Paris Antlaşması çerçevesinde, Finlandiya Sovyetler Birliğine savaş tazminatı ödemek ve belli bir toprak parçasını bırakmak zorunda kalmıştır. Finlandiya’nın güçlü bir ekonomik yönetime sahip olmasından gelen ünü, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları arasındaki dönemde yabancı borçlarını ödemesine ve İkinci Dünya Savaşının ardından Marshall yardımı almadan yeniden yapılanmasına dayanmaktadır.

Finlandiya Yönetimi

Yönetim biçimi: Parlamenter Cumhuriyet Başkent: Helsinki Bağımsızlık günü: 6 Aralık 1917 (Rusya'dan) Milli bayram: Bağımsızlık günü, 6 Aralık (1917) Anayasa: 17 Temmuz 1919

İdari bölümler: 6 bölüm;

1. Güney Finlandiya
2. Batı Finlandiya
3. Doğu Finlandiya
4. Oulu
5. Laponya
6. Åland (İsveççe), Ahvenanmaa (Fince)

Ekonomik Durum

Nokia'nın Merkez Binası

Eskiden büyük çapta tarım - ormancılığa dayalı Fin ekonomisi, son on yılda radikal bir yapısal değişikliğe uğramış ve yerini değişken - modern bir sanayi sektörüne bırakmıştır ki bu sektör, her ne kadar çalışan kesimin üçte ikisini hizmet sektörü görevlendiriyor da olsa, ülkenin ekonomik gücünü tayin eden alan niteliği kazanmıştır ve ülke ihracatının %85' ini oluşturmaktadır. En önemli sanayi dalı, ülke üretiminin ve ihracatının yarısına tekabül eden Metal- ve Elektronik sanayidir. İhracatta özellikle Telekomünikasyon araçlarıyla Elektro sektörü dikkate değer önemli başarılar elde etmiştir.

• GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 171.7 milyar $ (2006 verileri)

• GSYİH - reel büyüme: %4.9 (2006 verileri)

• GSYİH - sektörlere göre: tarım: tarım: %2.7

• Endüstri: %30.3

• Hizmet: %67 (2006)

• Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1.7 (2006 verileri)

• İş gücü: 2.6 milyon (2006 verileri)

• İşsizlik oranı: %7 (2006 verileri)

• Endüstri: Metal ürünler, gemi yapımı, kağıt, bakır arıtımı, gıda maddeleri, kimyasallar, tekstil, giysi

• Endüstrinin büyüme oranı: %3 (2006)

• Elektrik üretimi: 81.6 milyar kWh (2004)

• Elektrik tüketimi: 80.79 milyar kWh (2004)

• Elektrik ihracatı: 6.8 milyar kWh (2004)

• Elektrik ithalatı: 11.7 milyar kWh (2004)

• Tarım ürünleri: Tahıl, şeker pancarı, patates, süt ürünleri, deniz mahsulleri

• İhracat: 84.72 milyar $ (2006)

• İhracat ürünleri: Kağıt, selüloz, muhtelif orman ürünleri, makineler, elektronik, elektroteknik, demir - çelik, kimyasal ürünler, gemiler

İhracat ortakları: Rusya %11.2, İsveç %10.7, Almanya %10.5, Birleşik Krallık %6.6, ABD %6.2, Hollanda %4.8 (2005)

• İthalat: 71.69 milyar $ (2006)

• İthalat ürünleri: Gıda maddeleri, petrol ve petrol ürünleri, kimyasallar, taşımacılık araçları, demir - çelik, makine, tekstil iplikleri ve kumaşlar, hububat

• İthalat ortakları: Almanya %16.2, İsveç %14.1, Rusya %13.9, Hollanda %6.2, Danimarka %4.6, Birleşi Krallık %4.3, Çin %4.2 (2005)

• Dış borç tutarı: 251.9 milyar $ (Aralık 2006)

• Para birimi: Euro (EUR)

• Para birimi kodu: EUR

• Mali yıl: Takvim yılı

Nüfus Bilgileri

Nüfus artış oranı: %0.14 (2006 verileri)

Mülteci oranı: 0.84 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)

Yeni doğanlarda ölüm oranı: 3.55 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)

Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 78.5 yıl

erkekler: 73.92 yıl

kadınlar: 81.36 yıl (2001 verileri)

Ortalama çocuk sayısı: 1.73 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)

Nüfusun etnik dağılımı: Fin %93, İsveçli %6, Sami %0.11, Roman %0.12, Tatar %0.02

Din: Lutherciler %86, Ortodokslar %1, diğer dinler %1, dinsizler %12

Diller: Fince (resmi dil %94), İsveççe (Nüfus toplamının %6 sının resmi dili) İngilizce, Almanca

Telekomünikasyon Bilgileri

• Kullanılan telefon hatları: 2.12 milyon (2005)
• Telefon kodu: 358
• Radyo yayın istasyonları: AM 2, FM 186, kısa dalga 1 (1998)
• Radyolar: 7.7 milyon (1997)
• Televizyon yayını yapan istasyonlar: 130 (1995)
• Televizyonlar: 3.2 milyon (1997)
• Internet kısaltması: .fi
• Internet servis sağlayıcıları: 23 (2000)
• Internet kullanıcıları: 3.286 milyon (2005)

Ulaşım ve Taşımacılık

• Demiryolları: 5,741 km (2005)
• Karayolları: 78,189 km (2006)
• Su yolları: 7,842 km
• Boru hatları: doğal gaz 580 km
• Limanları: Hamina, Helsinki, Kokkola, Kotka, Loviisa, Oulu, Pori, Rauma, Turku, Uusikaupunki, Varkaus
• Hava alanları: 148 (2006 verileri)