Sigorta mağduru oldular

Almanya'da geçen Temmuz ayında yapılan yasal değişiklikle çifte emekli Türklerin Türkiye'den bağlanan aylıkların da, sağlık ve bakım sigortası primlerinde dikkate alınmasından sonra, Alman sağlık sigortası AOK, üyelerini gelirlerini beyan etmeleri konusunda uyarıda bulunmaya başladı.

Çifte emekli vatandaşlarımıza gönderilen yazılarla birlikte eklenen soru formlarında, kişinin Türkiye'den elde ettiği emekli aylığını gösteren belge veya banka dekontunun ibraz edilmesi isteniyor.
Ülkenin güneyindeki Ettlingen kentinde yaşayan çifte emekli Kıymet Sema, kendisine AOK sağlık sigortasından üç kez yazı gönderildiğini belirterek, kendisine gönderilen soru formunu doldurup geri göndermesi için 5 Nisan tarihine kadar süre tanındığını dile getirdi. AOK yazısında, son yasal değişiklikle birlikte 1 Temmuz 2011 tarihinden itibaren sağlık ve bakım sigortası primlerinin hesaplanmasında artık yurtdışındaki emekli aylıklarının da dikkate alındığına vurgu yapıldığını belirterek, şunları söyledi:

"Ben Almanya'da 35 yıl çalışıp geçen yılın başında Almanya'dan emekli oldum. Emekli olurken Alman makamlarına Türkiye'den de emekli olduğumu bildirdim. Yani Türkiye'deki emekliliğimi gizlemedim. Şimdi yasa değişti diye, Alman yasal sağlık sigortası AOK, Türkiye'deki emekli aylığım üzerinden de sağlık ve bakım sigortası primi kesmek istiyorlar. Ben Türkiye'ye izine gittiğimde, Alman sağlık sigortasından yurtdışı sağlık karnesi götürüyorum ve buna ancak sadece acil durumlarda kullanabiliyorum. Benden daha fazla prim kesecekler, o zaman ben de daha fazla hizmet beklerim. Aksi takdirde büyük bir haksızlık olur. Zira Almanya'dan emekli olan bir kişi, benden daha az prim ödemesine rağmen, benimle aynı hakka sahip oluyor. Dava açmak için, maddi gücüm yok. Ancak benim gibi aynı durumda olanlar biraraya gelip toplu hareket ederse, bu haksızlığın giderileceğine inanıyorum."

Sağlık sigortalarıyla ilgili mevzuatın yer aldığı 5 nolu Sosyal Kanun Kitabı'nın (SGB V) 228. maddesinin 1. bendinde yapılan değişiklikle, 1 Temmuz 2011'den itibaren sağlık ve bakım sigortaları için kesilen prim miktarı hesaplanırken, yurtiçindeki gelir ve emekli aylıkların yanı sıra, yurtdışındaki benzer gelirlerin de dikkate alınmaya başlandı. 

Almanya'da emeklilerin elde ettikleri gelirlerinin yüzde 14,9'u oranında sağlık sigortası primi yatırması gerekiyor. Bu primin yarısı emeklilik sigortası, diğer yarısını ise emekli ödüyor. Buna ilaveten ise emekli, gelirinin yüzde 1,95'i oranında bakım sigortası primi ödemek zorunda.

ALMANYA’da 1 Temmuz 2011 tarihinde sağlık sigortalarıyla ilgili yapılan değişiklikten sonra yasal sağlık sigortası AOK’dan yazı alan çifte emekli Türklerin Türkiye’den aldıkları emekli aylığı üzerinden hesaplanan ek primin, geriye dönük 1.5 yıl tahsil edilmeye başlandığı bildirildi. Almanya’nın Baden-Württemberg Eyaleti’nde bulunan Ettlingen kentinde oturan Ayten Karakoç, AOK’nın Şubat ayında gönderdiği yazı üzerine Türkiye’deki emekli aylığını bildirdiğini belirterek, şimdi ise kendisine gönderilen yeni yazıda ise geri dönük 1.5 yıl geriye dönük süre için aylık 39.33 Euro’dan toplam 668.99 Euro ek prim ödemesinin talep edildiğini söyledi. 
Karakoç, “Benim Türkiye'deki emekli maaşımı ancak Türkiye almalı Almanya değil” diye tepki gösterdi.

YAZIYI gönderen AOK’nın Mittlerer Oberrhein Bölge Teşkilatı yetkilileri, her yıl olduğu gibi bu yıl da, emekli aylığı alanlar veya 65 yaşın üzerinde olan, Türk Alman ayrımı yapmadan tüm üyelerimize yazı gönderip, gelir durumlarının sorgulandığını söylediler. AOK yetkilileri, bu yıl farklı olarak gönderdikleri mektuplara, yurtdışındaki gelirlere ilişkin sorular da koyduklarını belirterek, “Sadece bizim bu bölgede yaklaşık 5 bin üyeye bu yazılar gitti. Gelen yanıtlar değerlendirildikten sonra ilgililere hem geriye dönük hem bundan sonra ödemeleri gereken sağlık sigortası prim miktarını yazılı olarak bildirmeye başladık” dedi.

AOK yetkilileri, 1 Ocak 2011’den bu yana emeklilerin gelirlerinin yüzde 8.2’si üzerinden sağlık sigortası primi kesildiğini, bu oranın çalışanların kendi paylarına düşen prim oranıyla aynı olduğunu belirterek, “1 Ocak 1939’dan sonra doğup da, 23 yaşın üzerinde olan çocuksuz emeklilerin aylıklarından ayrıca yüzde 2.2 oranında bakım sigortası primi kesiliyor. Çocuklu olan emeklilerde bu oran yüzde 1.95” dediler. “Ek primi ödemeyenlere karşı nasıl bir yaptırım uygulayacaksınız” sorusuna AOK yetkileri, “Primlerini ödemeyen üyelerimize, 2-3 kez yazılı hatırlatmada bulunduktan sonra, gecikme zammı uyguluyoruz. Buna rağmen ödemek istemeyen üyelerimizden primleri kanuni yoldan tahsil edilme yoluna gidiyoruz” diye uyarıda bulundu.

NE DEĞİŞTİ
AVRUPA’daki sosyal güvenlik sistemlerinin uyumlu hale getirilmesi çerçevesinde Alman Resmi Gazete’de 22 Haziran 2011 tarihinde yayınlanarak 1 Temmuz 2011’den itibaren yürürlüğe değişiklik kanunun 4’üncü maddesi ile, sağlık ve bakım sigortası primlerinin hesaplanmasında hangi gelirlerin dikkate alınacağını düzenleyen 5 numaralı Sosyal Kanun Kitabı’ndaki 228’inci Maddenin birinci bendine “Benzer şekilde yurtdışından bağlanan aylıklar da dikkate alınır” ifadesi eklendi. Buna göre çifte emekli Türkler, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan aldıkları aylıkları da bildirmekle yükümlü kılındı.