Evde Yakınına Bakanlara Sigorta ve Emeklilik İmkanı

ile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, evde bakıma muhtaç yakını olup da evinde bu malul kişilere bakanlara “evde bakım parası” adı altında her ay net asgari ücret (846 lira) düzeyi kadar para vermektedir. Bu paranın amacı da “Mademki evinde birisine bakmak zorundasın ve bu sebeple işe gidip gelir elde edemiyorsun, bu geliri size devlet olarak ben veriyorum”dur. Ancak bu kişiler çalışmak yerine evde bakıma muhtaç yakınlarına baktıkları için sosyal güvenlikten ve emeklilikten de mahrum kalmaktadır.

İşte Torba Yasa ile evde bakım yapanlar adına SGK’ya her ay asgari ücret üzerinden prim ödenerek emekli olmaları da temin edilecek. Ancak sosyal güvenlik primini kendileri mi ödeyecekler yoksa devlet mi ödeyecek daha belli değil. Zira evde bakım parası alabilmek için “aile”nin muhtaç olması (kişi başı gelirlerinin asgari ücretin üçte birinden az olması) gerekiyor. 

SEÇENEKLER MASADA 
Zaten geliri olmayan evde bakana bir de prim yükü getirilmemeli. 
- Evde bakım sigortası isteğe bağlı (Bağ-Kur) sigortası gibi olabileceği gibi 5510 sayılı Kanun’un Ek-5 veya Ek-6. maddeleri gereğince de olabilir. Ayrıca, gelir vergisinden muaf (evde oya-dantel yapan) kadınlar için de isteğe bağlı sigorta olabilir.

Aylık ödeme rakamı

- İsteğe bağlı sigorta olursa ödenecek prim, asgari ücretin yüzde 32’si kadar olacaktır ki bu rakam, 1071 liralık asgari ücretin yüzde 32’si olan 342.72 liradır.
 
- Gelir vergisinden muaf üretim yapan kadınlara has isteğe bağlı sigorta olursa, 21 günlük ücreti varmış gibi 749.70x0.32= 239.90 lira.
 
- Ek-5 sigortası gibi olursa, 749.70x% 34.5= 258.64 lira.
 
- Ek-6 sigortası olursa da 749.70x% 32.5= 243.65 lira.

ÖRNEKLER

1- Bugüne kadar hiç sosyal güvencesi olmayan bir erkek, evde bakım sigortası olursa, en az 5400 gün (15 tam yıl) prim ödemek şartıyla, 5400 günü;
 
- 31.12.2035 tarihine kadar tamamlarsa 63 yaşında,
 
- 1.1.2036 ile 31.12.2037 tarihleri arasında tamamlarsa 64 yaşında,
 
- 1.1.2038 tarihinden sonra tamamlarsa 65 yaşında emekli olur.
 
- Ayda ödediği prim kadar 250 ile 300 lira arasında emekli aylığı alır.

2- Bugüne kadar hiç sosyal güvencesi olmayan bir kadın, evde bakım sigortası olursa, en az 5400 gün (15 tam yıl) prim ödemek şartıyla, 5400 günü;
 
- 31.12.2035 tarihine kadar tamamlarsa 61 yaşında,
 
- 1.1.2036 ile 31.12.2037 tarihleri arasında tamamlarsa 62 yaşında,
 
- 1.1.2038 ile 31.12.2039 tarihleri arasında tamamlarsa 63 yaşında,
 
- 1.1.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında tamamlarsa 64 yaşında emekli olur.

Çalışan kadına ayda 300 lira kreş yardımı

Yapılan araştırmalara göre, lise ve üstü eğitim gören kadınlar istihdamda daha çok yer alıyor ama ortalama tek çocuk yapıyorlar. İlkokul veya daha düşük eğitimli kadınlar ise istihdamda hemen hemen yoklar ve 4 çocuk ortalamasındalar. Kendilerine sorulduğunda eğitimli kadınlar “2 çocuk”, eğitimsiz kadınlar ise “3 çocuk idealdir” diyorlar. Bu durumda eğitimli kadın ideal çocuk sayısında bir eksik, eğitimsiz kadın ise bir fazla çocuk yapıyor. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, özellikle eğitimli kadınları hem istihdamda tutmak veya istihdama yönlendirmek hem de doğuma teşvik etmek için, çalışan kadınlara her ay 300 lira kreş yardımı getiriyor. Ayrıca kreş açmak isteyenlere de bol sayıda teşvik ve kredi geliyor.

Kamu taşeron işçilerine 3 yıllık sözleşme hakkı

Kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştırılan (600 bin kadar) taşeron şirket işçileri ile işverenleri arasındaki sözleşmeler bundan böyle her yıl yenilenmeyecek, 3 yılda bir yenilenecek. Bu durumda da kamu taşeron işçileri gerek yıllık izinlerini gerekse kıdem tazminatlarını almak için mahkemelere gitmek zorunda kalmayacak. Tasarının bir başka versiyonunda ise kamuda çalışan taşeron işçilerin tıpkı sözleşmeliler gibi kadroya alınması da gündemde olup son kararı TBMM verecek. Bu konuda özel sektör taşeron işçilerinin mağduriyeti ise devam etmemeli, benzer uygulama onlar için de getirilmeli.