Kadınlar doğumdan sonra 6 ay daha izin alıp işe geri dönebilir

Sayın Ali Tezel, cevaplarsanız sevinirim. 2011 Ocak ayında doğum yaptım ve ücretli iznim bittikten sonra ücretsiz izin kullandım. İzin sonrası işe başlamak için döndüğüm zaman bana "Şu an başlatamıyoruz" cevabını verdiler. Ne yapmalıyım, kaç gün içerisinde ihtar çekmeliyim? Bir avukat tutmam gerekli mi bunun için? Onlara dilekçe bıraktım fakat daha cevaben dönmediler. ■ Hatice Aras

Sayın okurum, 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 74'üncü maddesine göre, "Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre daha eklenir. Ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayıyla kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır".

DOĞUM YAPAN KADINA ALTI AY ÜCRETSİZ İZİN HAKTIR

Yine 4857/74'üncü madde gereğince, "İsteği halinde kadın işçiye, on altı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz" denildiğinden, 16 haftanın bitiminden itibaren isteyen kadına işveren altı aya kadar ücretsiz izin vermek zorundadır. Bu konuda işverenin inisiyatifi yoktur, vermem diyemez.

ÜCRETSİZ İZİN SONRASI İŞE BAŞLAMA

Doğumda kullandığı 16 haftadan sonra bir de altı aya kadar (işçi ne kadar isterse) ücretsiz izin vermek zorunda olan işveren, bu izin süresinin bitiminden itibaren işçisini işe başlatmak zorundadır. Şayet, altı aylık ücretsiz izin sonrasında işçinin başvurusuna rağmen işveren işe başlatmaz ise bu kere de 4857/24'üncü madde gereğince, işçinin haklı sebeple işi bırakma hakkı ortaya çıkar.

Siz işverene yazılı bir dilekçe vermişsiniz, ama işveren "Böyle bir yazı almadım" diyebilir ve izin bitiminden itibaren 3 gün işe gelmedi diye sizi tazminatsız olarak işten atabilir. Yasal haklarınızı kullanmak için işverene aşağıdakine benzer bir ihtarnameyi noterden gönderin. Gerek noterden gönderilecek ihtarname gerekse de tazminatlar için açılacak dava için avukatla görüşmenizi tavsiye ederim.

" .../.../2011 tarihinde doğum sonrası aldığım ücretsiz iznim bitti ve işe başlamak isteğimi, .../.../.2011 günü tarafınıza verdiğim dilekçe ile belirtmeme karşın, işe halen başlatılmadım. Bu yazının alındığı günden itibaren 7 (yedi) gün içinde işe başlatılmamam halinde iş akdimi 4857/24. madde gereğince haklı sebeple feshedeceğimi ve yasal yollara başvuracağımı ihtar ederim... "

Şirket ortakları Bağ-Kur'lu çalışıyor sayılır

33 yaşındayım ve eşimden ayrıldım. Evliyken herhangi bir sosyal güvencem yoktu. Babam Bağ-Kur emeklisidir. Babamın Bağ-Kur'undan faydalanabilir miyim? Bu arada aynı zamanda babamın şirketinde ortak gözüküyorum. Bu babamdan faydalanmam için engel mi? İsmi saklı

Sayın okurum, siz (şirkete daha önce ortak olmuşsanız) en iyisinden 1.10.2008 gününden beridir Bağ-Kur sigortalısısınız ve adınıza 3 yıllık birikmiş Bağ-Kur prim borcunuz var. Bağ-Kur şirket ortağı olduğunuzu 1.10.2008 gününden önce öğrenmişse, ortak olduğunuz günden beri, 1.10.2008 gününden sonra öğrenmişse/öğrenirse 1.10.2008 gününden itibaren borcunuz başlar. Yazınızda "Çalışmıyorum" diyorsunuz ama yasalarımız gereğince şirket ortakları Bağ-Kur'lu çalışan kabul edildiğinden bu ortaklık devam ettiği müddetçe babanız üzerinden sağlık yardımı alamazsınız. Bağ-Kur prim borçlarınızı toptan ödemek ve bundan sonra da aybeay prim ödemek şartıyla sağlıktan SGK üzerinden faydalanabilirsiniz.

Yaş büyütme dikkate alınmaz

■ Fikri Karataş-Şişli-
01.03.1969 doğum tarihiniz ve 01.03.1981 sigorta başlangıcınız ile 46 yaşında yani 01.03.2015 günü SSK'dan emekli olabilirsiniz. "Askere gitmeden önce yaşımı daha doğrusu doğum tarihimi büyütüp 1965 yaptırdım" diyorsunuz ama işe girdikten sonra yapılan yaş büyütme ve küçültmeler emeklilikte dikkate alınmaz.

Kaynak : Bloomberg