Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 6

Çevrenin dinamikleri, birlikte çalışma davranışını bütünleşik tedarik zinciri elemanları için önemli bir faktör haline getirir. Bir eleman, tedarik zinciri kararlarını optimize etmek için kısmi olarak optimal bir kararı veremez, ancak vereceği kararların diğer elemanlar üzerindeki etkisini tanımlamalı ve bütün tedarik zincirini optimize edecek bir alternatif seçmelidir.

Bir eleman tedarik zincirindeki bir dizi fonksiyon veya faaliyetten sorumludur. Her bir eleman yerel olarak bilgileri depolar ve ağ boyunca bunlara ulaşabilir. Elemanlar heterojen bir ortamda bulunmaktadır, bu nedenle aralarındaki etkileşimler mesaj tabanlı muameleler dolayısıyla gerçekleşir.

Tedarik zinciri elemanları bir Kurumsal Bilişim Yapısı (EIA, Enterprise Information Architecture) bünyesinde bulunur. EIA, bilginin ağ içerisinde herhangi bir yerde depolanabileceği dağıtılmış bir bilgi ortamı sağlar. EIA bilginin tutarlılığını yönetir. Tayin edilen bilgi altkümeleri global olarak tutarlı olabilir ve EIA da bunu yönetmektedir. İçinde kopyaların yerel olarak elemanlar tarafından depolandığı diğer bilgiler, tutarsızlıklar geliştirebilir.

EIA her bir elemana bilgi kazanımı ve dağıtımını sağlar. Bir eleman bilgi talep ettiği zaman EIA bu bilgiyi bulacaktır. Bir eleman diğerlerini ilgilendirecek bilgi oluşturduğu zaman, EIA bunu bilmek isteyecek elemanlara dağıtacaktır. EIA karar verecek olanlara "doğru bilgiyi doğru şekilde" sağlar.

EIA ve tedarik zinciri yönetimi sisteminin merkezinde yeniden kullanılabilir genel bir kurumsal model bulunur. Tedarik zinciri elemanlarının bütünleşmesini desteklemek için, belirsizlikleri minimize edecek ve iletişimde anlaşmayı ve kesinliği maksimize edecek bilginin paylaşılabilir temsilinin mevcut olması gereklidir. İşletme modeli ayrıca "tümdengelimli sorgu gerçekleştirilmesi"ni de destekler. Genel modeldeki birçok terim Prolog aksiyomları kullanılarak tanımlanır. Bu aksiyomlar, sistemin kullanıcıları tarafından yöneltilen önemli sayıdaki soruların cevaplandırılmasını otomatik bir hale getirir, böylelikle yazılım geliştirme maliyetlerini de azaltır (Fox vd, 1993).

3.3.1. Yazılım Elemanları

Woodridge ve Jennings’e (1995) göre bir eleman aşağıdaki özelliklere sahip donanım veya daha sıklıkla yazılım tabanlı bir bilgisayar sistemidir: Özerklik: Elemanlar, insanların ve diğerlerinin müdahalesi olmadan çalışır ve faaliyetleri ile içsel durumları hakkında bir çeşit kontrole sahiptir.

Sosyal kabiliyet: Elemanlar bir çeşit eleman iletişim diliyle birbirleriyle ve de insanlarla etkileşir.

Tepki verebilirlik: Elemanlar çevrelerinin farkındadır ve zamanlı bir biçimde çevrede olanlara cevap verir.

Ön-etkenlik: Elemanlar sadece çevrelerine cevap olarak faaliyet göstermez, ayrıca teşebbüsü ele alarak hedef yönünde bir davranış sergileyebilir.

3.3.1.1. Yazılım Elemanı Teorisi

Eleman teorisi bir elemanın ne olduğu, ne çeşit özelliklere sahip olabileceği ve bunun matematiksel olarak nasıl formüle edilebileceği konusunda yoğunlaşır. Woodridge ve Jennings’in (1995) bir yaklaşımında, eleman amaçlı bir sistem olarak ifade edilmiştir.

Kapsamlı bir eleman teorisi henüz geliştirilememiştir. Eleman teorisinin sosyal konuları, elemanların iletişiminin belli kurallara oturtulmasına yoğunlaşmıştır. Bu çalışmanın sonucunda eleman iletişim dilleri ortaya çıkmıştır. Bu konuda en çok bilinen çalışma ARPA’nın bilgi paylaşım çalışmasıdır.

3.3.1.2. Yazılım Elemanının Yapısı

Eleman yapılarının amacı bahsedilen teorilerin gerçekleştirilmesi, eleman teorisinde tanımlanan özellikleri karşılayan bilgisayar sistemlerinin kurulmasıdır. Eleman yapısı, gelen bilginin ve elemanın söz konusu durumunun faaliyetleri ve bir sonraki durumu ne şekilde belirleyeceği sorusunu cevaplandırmalıdır.

En genel yaklaşım, elemanların belirli bir bilgi tabanlı sistem tipi olarak göz önüne alınmasıdır. Bu ise sembolik yapay zeka paradigmasıdır. Bu paradigma bir fiziksel sembol sistemi hipotezine dayanmaktadır.

3.3.1.3. Yazılım Elemanı Dili

Woodridge ve Jennings (1995) yazılım elemanı dili terimini "bir kişinin donanım veya yazılım sistemlerini yazılım elemanı teorisyenleri tarafından geliştirilen kavramlar çerçevesinde programlamasına olanak veren bir sistem" olarak tanımlamaktadır. Birkaç yazılım elemanı dili geliştirilmiştir ve TELE****** bunlardan biridir.

3.3.1.4. Uygulamaları

3.3.1.4.1.Genel Uygulamalar

Yazılım elemanı teknolojisinin en dikkat çekici uygulamaları şunlardır:

Arabirim Elemanları: Bir yazılım elemanı kullanıcı ile örnek olarak bir bilgi kaynağı arasında arabirim işlevi görür. Eleman kullanıcıyı ilgilendiren bilgileri filtre eder.

Bilişim Elemanları: Kullanıcının isteği üzerine bir veya birkaç bilgi kaynağından (örnek olarak FTP-server’lardan) bilgi sağlayabilir.

Diğer uygulama grubuna örnek olarak: Güç sistemleri yönetimi, hava trafiği, parçacık hızlandırıcı, hasta bakımı, telekomünikasyon şebekesi yönetimi, bilgisayarla bütünleşik üretim, nakliye yönetimi vb. gibi sınırsız uygulamaları olan yapay zeka verilebilir.

3.3.1.4.2. Endüstriyel Uygulamalar

Bir bilgisayar sisteminin sürekli değişen iş çevresine göre ne kadar hazır olabilecek bir biçimde değiştirilebileceği, endüstriyel uygulamaların bir parametresidir. Kompüterize yazılım elemanlarından oluşan daha küçük, dağıtılmış bir sistem çoğunlukla daha büyük, merkezi bir sisteme göre daha etkilidir.

Üretim kapsamında yazılım elemanının gelişimi için büyük çaba gösterilmişken, tedarik zinciri konusunda bütün olarak aynı çaba söz konusu değildir. Jayashankar (1996) tedarik zinciri üzerine bir simülasyon yapısı oluşturmak üzere birden fazla yazılım elemanlı bir yaklaşım kullanmaktadır. Şu kategorileri de içeren bir dizi yazılım bileşeni geliştirilmiştir: Yapısal öğeler ve kontrol öğeleri.

Yapısal öğeler örnek olarak satıcılar, dağıtım merkezleri, üreticiler ve tedarikçilerdir. Kontrol öğeleri tedarik zinciri içerisindeki ürün akışını yöneten bilgi, talep, tedarik ve malzeme akışı ile ilgili kontrol politikalarını belirler. Oluşturulan fikir; öğeleri, ürünlerin tedarik zinciri boyunca olan akışını kontrol etmek üzere kontrol öğelerini kullanan yazılım elemanları olarak modellemektir. Bir yazılım elemanının kendi durumunu tanımlayan bir nitelikleri, modeldeki diğer elemanlar hakkında bilgi, diğer elemanlarla olan ilişkileri için etkileşim kısıtları ve kontrol öğeleri bulunur.

3.3.1.5. Tedarik Zinciri Yönetiminde Yazılım Elemanları

3.3.1.5.1.Sistemin Tasarım ve Yeniden Tasarımın Desteklenmesi

Birden fazla yazılım elemanlı yaklaşımın avantajlarından biri, bir sistemin kavramlaştırılmasına getirdiği kolaylıktır. Buna kanıt olarak, uygulama alanının önceden bir tedarik zincirinin konusu olan kendiliğinden gerçekleşen hareketler kapsamında tasarlanmış olması gösterilebilir. Bir tedarik zinciri, bir dizi kısım ve proses zinciri olarak ele alınabilir. Söz konusu kısımlar tedarikçiler, imalathaneler, dağıtım merkezleri, müşteriler vs. veya satın alma, planlama, malzeme ya da AR-GE gibi bölümler olabilir. Proses ise bir faaliyetler dizisi olarak tanımlanır. Bir kısım bir dizi prosesten sorumludur. Örnek olarak satın alma tedarikçi seçimi ve malzeme siparişi ile ilgili proseslerden, AR-GE ise tedarik zincirindeki yeni ürünlerin sunumuyla ilgili proseslerden sorumludur.

Tedarik zinciri yapısal değişikliklerin sık sık meydana geldiği bir alandır. Yazılım elemanları kendiliğinden işler ve çoğunlukla dağıtılmıştır, açık bir biçimde tanımlanmış arabirimleri bulunur. Bu, ortamdaki değişimlere sürekli bir uyum sağlayabilecek katı bir sistem meydana getirir. Kendi kendine gerçekleşen prosedürler sisteme yazılım elemanlarının eklenip kaldırılmasıyla geliştirilebilir, değişiklikler diğer elemanları etkilemeyecektir.

Önemli diğer bir konu ise eskiden kalma yazılımlardır, örnek olarak bölgesel bir envanter yönetimi sistemi gibi halen kullanılan sistemler verilebilir. İşletme çapındaki birden fazla yazılım elemanlı bir sistem, tüm yerel sistemler yeniden tasarlanıp da kurulabilir. Yazılım elemanları eski yazılımları arabirimler vasıtasıyla kullanabilir. Değişiklikler yine yerel olarak, örneğin eski yazılımın artan bir biçimde iyileştirilerek veya yenilenerek, işletme çapındaki sistemi etkilemeksizin yapılabilir.

3.3.1.5.2. Koordinasyon ve Bütünleşme:

Tedarik zinciri gibi dağıtılmış bir alanda bütünleşme ve koordinasyon, bilişim ve yönetim sisteminin önemli konularından biridir. Çoklu yazılım elemanlı bir sistem hem birden fazla imalathane koordinasyonunu hem de genel koordinasyonu kolaylaştırır. Buna örnek olarak bir yazılım elemanın üretimi planladığı zaman örnek verilebilir. Söz konusu eleman tedarik zincirindeki tek bir alan için plan yapmakta olabilir, ancak bilgiler diğer alanlarla da değiştokuş edilebilir, bu da koordinasyonlu bir üretim planlamasını sağlayacaktır. Farklı planlama elemanları, sadece yerel olarak değil, aynı zamanda tüm tedarik zinciri için optimal bir plan yapmak için "konuşabilir" veya "müzakere edebilir".

Planlama sırasında ek bilgiler gerekmesi durumunda, ilgili elemanlara başvurulabilir. Bu ise genel koordinasyondur. Böylelikle verimli bir bilgi akışı sağlanmasının yanında, ayrıca farklı bileşen işletme sınırları dışında da işleyebileceği bir sisteme de sahip olunur. Başka bir örnek ise müşteri siparişidir. Müşteriler sipariş verdiği zaman mamullerin ne zaman varacağını da öğrenmek isterler. Müşteri siparişleriyle ilgili bileşen doğru temin süresini belirtmesi için gerekli bilgilerden yoksun olması bir problemdir.enm.blogcu.com. Birden fazla elemanlı bir sistemde bu eleman diğer elemanları gerekli bilgiler için sorgulama imkanı olacaktır. Elde edilen bilgilerden doğru temin zamanlarına varılacaktır.

Birden fazla elemanlı bir sistem ayrıca verilerin kaydedilmesini de kolaylaştırabilir. Veriler, planlama ve tahmin ve belirsizliklerin izlenmesi için taban oluşturur. Dağıtılmış yazılım elemanlarından oluşan bir sistem inşa edilirken, söz konusu elemanlara işleme alanları ile ilgili verilerin kaydedilmesinin yükümlülüğü verilmiş olabilir. Örnek olarak bir satış elemanı gelen siparişlerin kaydedilmesinden, bir dağıtım veya nakliye elemanı müşterilere olan teslimatlarla ilgili verilerin kaydından veya bir satın alma veya malzeme elemanı tedarikçi teslimatlarıyla ilgili istatistiksel verilerin kaydından sorumlu olabilir. Bu şekilde, veriler yerel olarak kaydedilecektir. Merkezi bilişim elemanının bu verileri bulundurmasının sağlanması veya ilgili elemanların yerel elemanı sorgulamasına olanak tanınmasıyla bu verilerin merkezi veritabanlarına eklenerek ile tedarik zinciri boyunca erişimi mümkün kılınır.

Yöneticilerin daha geniş bir ufkun sağlayacağı faydaları gözardı ederek sadece dahili tedarik zincirine yoğunlaşması bir problem oluşturur. Dağıtılmış yazılım elemanları sistemleri dahili tedarik zinciri ile sınırlandırılmamıştır. Elemanların kendi kendine çalışma özelliği, işletme dışındaki varlıkları da dahil etmek üzere birden fazla elemanlı bir sisteme genişlemelerini kolaylaştırır. İşletmeler sık sık bilgisayar sistemlerini anlaşmalı oldukları işletmelerin bilgisayar sistemleriyle bağlamaktadır. Sistemin tedarikçileri ve müşterileri de dahil etmek üzere genişletileceği göz önünde bulundurulabilir.

Müşteri-tedarikçi ilişkileri bu çeşit kurum içi sistemlerin yapısını belirtir. Tedarikçilere olan yakın bağlantılar bilgisayar sistemlerinin büyük ölçüde bütünleşmesini sağlayacaktır. Sıkı olmayan bağlar ve tedarikçilerin sık sık değişimi daha basit çözümler sağlayacaktır (Teigen, 1997).

Tedarik Zinciri Yönetimi İlgili Bağlantılar

• Tedarik Zinciri Yönetimi
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 2
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 3
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 4
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 5
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 6
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 7
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 8
• Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir 9
• Tedarik Zinciri Yönetimi ve KOBİ'ler
• Tedarik Zinciri Yönetimi Tasarımı
• Tedarik Zincirinin Belirlenmesi
• Tedarik Zinciri Yönetimi ve E-Ticaret

Kaynak : ERP