Man Adası

Genel bilgileri 

• Başkenti: Douglas (İngilizce), Doolish (Manksça)
• Nüfüsu: 80.058 (2006)
• Yüzölçümü: 572 km²
• Resmi diller: Gal Manksçası ve İngilizce
• Para birimi: İngiliz Sterlini (GBP)
• Ortalama ömür: 77.81 yıl (2002 tahmini)
• Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 18.800 $ (2001 tahmini)

Kökenbilim 

Ada günümüzdeki ismini, tarihi Mann Krallığı'ndan alır. Bir iddiaya göre Mann ismi, adayı koruduğuna inanılan Manannán mac Lir isimli Kelt deniz tanrısının adından gelir. [1]

Tarihçe 

Man Adası, ilk kez 8. yy.da Viking yerleşkesi olarak kullanılmaya başlandı. 1079'da Godred Crovan tarafından Mann ve Adalar isimli Nors krallığı kuruldu. 1266'da Norveç Kralı IV. Magnus tarafından Perth Antlaşması uyarıncaİskoçya'ya bırakıldı. 14. yy.da İngiliz hakimiyetine girdi ve 1765'de Birleşik Krallık'a bağlandı.

Yönetim 

Man Adası içişlerinde bağımsız, dış işlerinde Birleşik Krallık'a bağlıdır. Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth aynı zamanda Man Adası'nın devlet başkanıdır. Kraliçenin adada kullanılan unvanı "Lord of Man"dir (Man'in Efendisi). Bu unvan her iki cinsiyet için de kullanılabilir. Bununla birlikte BK ve Hindistan kraliçesi Victoria, "Lady of Man" (Man'in Hanımefendisi) unvanını kullanmayı yeğlemiştir.

Adanın resmi olarak yönetimi Devlet Başkanı olan Kraliçe'nin vekili konumundaki bir Valiye (İngilizce: Lieutenant Governor) bağlıdır; fakat son zamanlarda bu merci adanın yürütme organı olmaktan çıkmış ve daha çok seremoniler ile ilişkili devlet başkanı rolünü almıştır. .

Resmi olarak Man Adası egemenliği, adı Tynwald olan, bir parlamentoya dayanır. Tynwald'ın 1000 yılı aşkın bir geçmişi olduğu ve dünyada en eski parlamento tipindeki yasama organı olduğuna dair belgeler bulunmaktadır. Tynwald Parlamentosu'nun iki bölümü bulunur: House of Keys (Anahtarlar Evi) ve Yasama Konseyi. House of Keys 5 yılda bir yapılan seçimle gelen 24 mebus üyeden oluşur. Yasama Konseyi ise Tynwald Başkanı, Başsavcı (Attorney-Genral), Anglikan Sodor ve Man Başpiskoposu, 3 tayin le seçilmiş kişi ve House of Keys tarafından seçilen 8 mebusdan oluşur. Genellikle Man Adası yasama organı Birleşik Krallık Parlementosu'ndan geçen yasaları aynen kabul ederler; ama bazı konularda özerk yasalar çıkarır. Örneğin Man Adası asgari evlenme ve otomobil kullanabilme yaşı 16dır (Birleşik Krallık'ta 18)

Tynwald'da çoğunluğu bulunan parti başkanı bir Man Adası Hükümeti oluşturur. Man Adası Hükümeti Başkanı, seçtiği Bakanlar Heyeti ve Man Adası devlet daireleri başkanlari ile birlikte adanın yürütme mercileridir. [2]

Man Adası Avrupa Birliği üyesi değildir ancak AB ile yapılan antlaşmalar uyarınca sınırlı şekilde mal dolaşımına izin verilmektedir.

Man Adası bayrağı ve devlet arması bir üçgen şekilini alan üç bacak göstermektedir. Man Adası kuyruksuz kedisi ile meşhurdur. Bu üç bacaklı şekil ve kedilerin neden kuyruksuz olduğuna dair bir çok yerel efsane vardır.

Dipnotları 

1. ^ Kaynak: Man Adası hakkında bilgilerinin toplanmış olduğu ciddi ve inanılır internet sitesinin ada ismi hakkındaki bölümü [1] {{ing}](Erişim tarihi: 17.5.2009)
2. ^ [2] Man Adası Hükümetinin resmi internet sitesine ve Man Adası bilgi kilavuzunda hükümet maddesine [3] bakınız.

Dışsal kaynaklar 

• [4] Yarı özerk Man Adası Hükümetinin resmi websitesi.(İngilizce)(Erişim tarihi:17.5.2009).
• [5] Man Adası kılavuzu.(İngilizce)(Erişim tarihi:17.5.2009).
• [6] Man Adası ile ilişkili konular için özel websitesi.(İngilizce)(Erişim tarihi:17.5.2009).