3.3.1.5.3. Fonksiyonel Yazılım Elemanları
Sipariş Kazanımı Elemanı: Bu eleman, müşterilerden sipariş elde edilmesi; müşterilerle fiyatlar, vade tarihleri vb. hakkında müzakere yapılması ve kendilerine ait siparişlerin değiştirilmesi veya iptal edilmesi için yapılan müşteri isteklerinin yönetiminden sorumludur. Bu eleman, tedarik zinciri planlarının başarılı bir şekilde oluşturulması için gerekli olabilecek müzakereye katılan elemanlardan biridir. Bunlar, diğer elemanların, kısıtlarda değişiklik yapılmasına ihtiyaç duyan aşırı kısıtlandırılmış bir durum bulduğu istisnaî durumlar olacaktır.
Bu eleman sipariş bilgisini doğrudan müşterilerden alır ve bu siparişleri lojistik elemanına iletir. Bir müşterinin siparişi değiştirildiği zaman, bu lojistik elemanına iletilir. enm.blogcu.com. Planlar müşteriler tarafından kabul ettirilen kısıtları ihlal ettiği zaman (vade bitim tarihinin ihlali gibi), sipariş kazanımı elemanı mümkün olan bir plan için müşteri ile lojistik elemanının müzakeresine katılır.
Lojistik Elemanı: Bu eleman, zamanında teslimat, maliyet minimizasyonu gibilerini de içeren tedarik zincirinin hedefleri dahilinde en iyi sonuçlara ulaşmak amacıyla işletmenin birden fazla imalathanesi, tedarikçisi ve dağıtım merkezi alanının koordinasyonundan sorumludur. Ürünlerin veya malzemelerin, hammadde tedarikçisinden başlayıp tamamlanmış mamulün müşterisine uzanan tedarik zinciri boyunca olan akışını yönetir.
Lojistik elemanının girdileri; müşteri siparişleri, müşteri siparişlerini etkileyen fabrika çizelgelerindeki sapmalar, taşıma planları ve kaynakların hazır bulundurulmasıdır. Elemanın çıktıları ise her bir fabrika, tedarikçi vs. için olan üretim ihtiyaçları ve taşıma ihtiyaçlarıdır.
Taşıma Elemanı: Bu eleman, lojistik elemanı tarafından belirlenen imalathaneler arası akış isteklerini karşılamak için gerekli taşıma kaynaklarının atanması ve çizelgelenmesinden sorumludur. Çizelgelerinin yapılışında çeşitli taşıma nitelikleri ve taşıma rotalarını göz önünde bulundurmak mümkün olacaktır.
Çizelgeleme Elemanı: Bu eleman, potansiyel yeni siparişler için kuramsal senaryolar bularak ve uygulanmak üzere sevkıyat elemanına gönderilen çizelgeler üreterek fabrikadaki faaliyetlerin çizelgelenmesi ve yeniden çizelgelenmesinden sorumludur.
Çizelgeleme elemanının girdileri lojistik elemanından gelen istekler, kaynak elemanından gelen kaynak problemleri, ve sevkıyat elemanından gelen geçerli çizelgeye ait sapmalardır. Çıktısı ise detaylandırılmış bir çizelgedir.
Çizelgeleme elemanı, mümkün olan faaliyetlere kaynakları ve başlangıç zamanlarını atar, bu sırada ise WIP’yi veya gecikmeler gibi belirli kriterleri optimize eder. Taslaklardan bir çizelge meydana getirebilir veya bazı kısıtları ihlal etmiş, varolan bir çizelgeyi onarabilir.
Eleman, makine bozuklukları, malzemenin mevcut olmaması gibi alan belirsizliklerinin beklentisi sonucu, beraber çalışılacak sevkıyatçı için olan çizelgedeki serbestlik derecesini küçülterek, bu çizelgenin kesinliğini azaltabilir. Örneğin, bir faaliyetin süresini arttırarak onu geçici olarak yavaşlatabilir, ya da bir operasyonu birden fazla kaynak seçeneği sağlayarak veya daha fazlasının bulunabileceği şekilde gerekli olan kapasiteyi arttırarak kaynak açısından yavaşlatabilir.
Çizelgeleme elemanı ayrıca, yapılması mümkün olmayan durumlar ortaya çıktığında bir koordinatör olarak görev yapmaktadır.
Kaynak Elemanı: Kaynak elemanı envanter yönetimi ile satın almanın fonksiyonlarını bir araya getirir. Kaynakların hazır halde bulundurulmasını dinamik bir şekilde yönetir, böylece çizelge çalıştırılabilir. Kaynak ihtiyacını tahmin eder ve kaynak siparişi miktarlarını belirler. Maliyetleri minimize eden ve teslimatları maksimize eden tedarikçilerin seçiminden sorumludur. EDI satın alma isteklerini oluşturur ve bunların yerine getirilmesini izler.
Kaynak elemanının girdileri çizelgeleyiciden gelen çizelge, tedarikçilerden gelen kaynakların mevcut olup olmayışı, fabrika tabanından gelen kaynakların varışı ve sevkıyatçıdan gelen kaynakların tüketimidir. Kaynak elemanının çıktıları kaynakların varışı, kaynakların mevcut olması ve tedarikçilere gönderilen siparişleri kapsar.
Kaynak elemanı satın alma siparişleri oluşturur ve kaynakların teslimatını izler. Kaynaklar beklendiği şekilde gelmezse, alternatif kaynak planları üreterek çizelgeye alternatifler aranması konusunda çizelgeleyiciye yardımcı olur.
Sevkıyat Elemanı: Bu eleman, çizelgeleme elemanı tarafından yönetildiği biçimde sipariş verilmesini ve gerçek zaman taban kontrolü fonksiyonlarını yerine getirir. Fabrika çizelgeleme elemanı tarafından belirlenen kısıtlar çerçevesinde görev yaptığı sürece özerk olarak çalışır. Sevkıyat elemanı, çizelgeden sapmalar gerçekleşirse, onları düzeltilmek üzere çizelgeleme elemanına gönderir.
Sevkıyat elemanının girdileri çizelgeleme elemanından gelen çizelge, fabrika tabanının durumu ve kaynakların mevcut olmasıdır. Çıktılar ise geçerli çizelgeden sapmalar ve faaliyetlerin başlatılmasıdır.
Sevkıyatçı, çizelgedeki serbestlik derecesine bağlı olarak, daha sonra ne yapılacağı konusunda karar verir. Sevkıyatçı, bu sırada faaliyetlerin gerçekleştirilmesinin maliyetini, faaliyetlerin gerçekleştirilme süresini ve fabrika tabanının belirsizliğini dengelemelidir. Örneğin, çizelgeleyici bir görevin başlangıç zamanı için bir zaman aralığı belirlediğinde, sevkıyatçı göreve mümkün olduğunca çabuk veya geç başlama seçeneklerine sahiptir. Veya çizelgeleyici, görevin yerine getirilmesi için belirli bir makine belirlemediğinde, sevkıyatçı maliyete en çok etkisi olan (maliyeti minimize eden) veya en hızlı (proses süresini minimize eden) makineyi kullanabilir.
3.3.2. EIA
Bir EIA aşağıdakileri destekleyen iletişim ve bilişim hizmetlerini sağlar: - Şirket ağındaki çok sayıdaki fonksiyonel elemanlar arasında paylaştırılacak bilginin kalıcı olarak depolanması.
- Varolan bilgiden yeni bilginin çıkarılmasına olanak tanıyan indirgeyici kabiliyetler.
- Bilginin, ihtiyacı olan elemanlara otomatik olarak dağıtılması.
- Elemanlarla ilgili bilginin yeniden elde edilmesi, işlenmesi ve birleştirilmesi.
- Bilginin oluşmasına ait çeşitli şekillerin kontrol edilmesi ve muhafaza edilmesi.
- Mevcut bilginin kim tarafından görülüp değiştirilebileceğinin belirlenmesi gibi bilgi erişim kontrolü fonksiyonlarının gerçekleştirilmesi.
EIA hem fonksiyonel elemanlardan, hem de bilişim elemanlarından meydana gelmiştir. Bir bilişim elemanı, paylaşılan bir bilgi deposu katmanı ve bunun yönetilmesi için de hizmetler sağlayarak bir dizi elemana hizmet verir. Elemanlar periyodik olarak bilgilerinin bir kısmını bilişim elemanına verir (ve onu güncel tutar), veya tarafından gönderilen sorguları cevaplandırırlar. Bilişim elemanı, diğer elemanların bilgi ihtiyaçlarının hangilerinin karşılanabileceğini belirlemek için kendi bilgisiyle birlikte tedarik edilen bilgiyi de kullanır.
Bu elemanların ihtiyaçları için en çok ilişkili olan içeriği ve uygun şekli belirlemek amacıyla bilgiyi işler. İşlem sırasında, tedarik edilmiş bilgiler arasındaki çeşitli şekillerdeki tutarsızlıkları ortaya çıkarabilir ve bunları ortadan kaldırmak için faaliyet gösterebilir. Bilişim elemanları, ayrıca, fonksiyonlarını başarıyla gerçekleştirmek için birbirleriyle iletişim kurarlar.
Bilişim elemanları, elemanların olağan etkileşimleri sırasında aralarında kurulan doğrudan iletişim kanallarının yerini alma amaçlı değildir. Bunun yerine, bilgiye ve yukarıda sıralanan temel bilişim hizmetlerine paylaşılan erişim sağlayarak onları destekler. Bilişim elemanları belirgin olarak şu durumlarda yararlı olacaktır:
- İstikrarlı bir paylaşılan bilgi biçiminin muhafaza edilmesi gerektiğinde.
- Sürekli bir biçimde raporlar üretmek veya sorgulara cevap vermek için, birçok kaynaktan gelen bilginin derlenmesi gerektiğinde.
- Bilginin birden fazla eleman arasında dağıtılması gerektiğinde.
- Modeli oluşturulmuş kuruluşun durumundaki değişikliklerin, çeşitli elemanların modelleri ve faaliyetlerinde yayılması gerektiğinde.
- Elemanların etkileşimi sırasında ortaya çıkan tutarsızlıkların hızlı bir biçimde ortaya çıkarılması ve çözülmesi gerektiğinde
3.3.3. Elemanların Etkileşimi
Tedarik zincirinin nakliye problemleri, tedarik problemleri ve benzeri planlanmamış (stokastik) olaylardan kaynaklanan dinamik unsurları düşünüldüğünde, değişikliğin getirdiği bu sarsıntıları koordinasyonlu bir biçimde azaltılmasını sağlayacak yazılım elemanlarının arasındaki etkileşimin doğası nedir? Eğer her bir elemanın bir olaya karşılık vermesinin birden fazla yolu varsa, karşılıklı kabul edilebilir bir çözüm üretirken birlikte nasıl çalışırlar? Başka bir deyişle, elemanlar birbirlerinin problem çözme davranışlarını ne şekilde etkilemekte veya kısıtlamaktadır?
İki veya daha fazla elemanın birlikte çalışması için, kültürel bir varsayımın olması gereklidir. Kültürel bir varsayımın varlığı ise, bir elemanın, diğer bir elemanın bir problem çözme durumundaki davranışları bakımından bekleyebileceği şeyler anlamına gelir. Mümkün olan kültürel bir varsayım, elemanların “kısıt tabanlı problem çözücüler” olduğudur. Bu ise, bir dizi hedef ve kısıt verildiğinde, elemanların bu hedefleri optimize eden ve kısıtları karşılayan bir çözüm aramaları anlamına gelir. Başka bir kültürel varsayım ise elemanların birden fazla çözüm üretme yeteneğine sahip olduğudur. Bundan dolayı da, alternatiflerin ve seçimlerin, birlikte çalışan bir grup eleman tarafından göz önünde bulundurulmasının mümkün kılınmasıdır. Üçüncü bir kültürel varsayım ise, global çözümün daha fazla optimize edilmiş olma durumunda elemanların,yerel hedefleri etki altına alma ve bir ihtimal olarak da bir kısıt altkümesini serbestleştirme kabiliyet ve yetkisine sahip olduğudur.
Koordinasyona olan yaklaşım, elemanın problem çözümünün bir kısıt karşılama/optimize etme prosesi olarak göz önünde bulundurulmasıdır. Bir eleman bir problemi, öncelikle hangi kısıt ve hedeflerin olduğunu algılayarak, ardından ise en iyi şekilde kısıtları karşılayacak ve hedefleri optimize edecek bir sonucu zeka kullanıp arayarak çözer. Bir elemanın problem çözümü, başka bir elemanınkine dayanıyor veya bunu etkiliyorsa, onunla karşılıklı olarak etkileşmelidir. Bir eleman, kısıtların iletimi vasıtasıyla, bir diğerinin problem çözme davranışlarını değiştirebilir. Koordinasyon, elemanlar kendi içsel kısıtlarını ve ayrıca diğer elemanların kısıtlarını da karşılayan planlar geliştirdiklerinde meydana gelir. Müzakere ise, karşılanamayacak kısıtlar, doğrudan ilgili elemanların altkümeleri tarafından değiştirildiği zaman meydana gelir.
3.3.4. Kurumsal Model
EIA ve tedarik zinciri yönetimi sisteminin merkezinde yeniden kullanılabilir, genel bir kurumsal model bulunur. enm.blogcu.com.Tedarik zinciri elemanlarının bütünleşmesini desteklemek için, belirsizlikleri minimize edecek ve iletişimde anlaşmayı ve kesinliği maksimize edecek bilginin paylaşılabilir temsilinin mevcut olması gereklidir. TOVE Kurumsal Modelleme projesinin hedefi, aşağıdaki özellikleri taşıyan bir veri modeli oluşturmaktır:
- İşletme için, her bir elemanın ortaklaşa anlayıp kullanacağı paylaşılan bir terminoloji sağlayan.
- Mümkün olduğu kadar kesin bir şekilde her bir terimin (aka anlambilimi) anlamını tanımlayan.
- TOVE’un, işletme hakkındaki birçok ortak sorudan otomatik olarak sonuç çıkarmasına imkan verecek, bir aksiyom dizisinde bulunan anlambilimini gerçekleştiren.
- Grafiksel bir bağlamdaki bir terimi veya inşa edilmiş fikri ifade etmek için bir sembolizasyon tanımlayan.
İlk hedefe, uygulama temsillerinin bağlı olarak tanımlandığı genel bir seviye temsili tanımlayarak ulaşılmaktadır.
İkinci ve üçüncü hedeflere, terminoloji için doğru yargılar veren anlamlar tanımlayan bir dizi aksiyom tanımlayarak ulaşılmaktadır. Doğru yargılar veren ifadesi ile, ontolojideki nitelikler ve varlıklar hakkındaki daha belirli tanımlamalar veya tümdengelimler kastedilmektedir. Tanımlamalar, yerleşmiş küçük bir terim grubuna indirgenmesinin aksine, çoğunlukla dolaylı olarak düşünülmektedir. Belirli tümdengelimlerin ne olması gerektiği, bir temsilin yeterliliğini tanımlamak için kullanılacak bir soru kümesi tarafından tanımlanmalıdır. Bir modelin yeterliliğini tanımlamak için bir standart olmadığı için, bir soru kümesi ve bunları cevaplandırmak için kullanılacak aksiyomlar tanımlanacaktır (Fox vd, 1993).
3.5. Bütünleşik Tedarik Zinciri Yönetiminin Avantajları
Aşağıda bütünleşik tedarik zinciri yönetimi sonuçlarının bazı örnekleri görülebilir:
- Envanterin %50 azalması
- Gelirlerin tedarik zinciri toplam maliyet payının %20 azalması
- Zamanında teslimatların %40 artışı
- Kümülatif çevrim zamanının %27 azaltılması
- Gelirlerin %17 artması
- Envanter 2 katına çıkarken stokun bitme durumlarının 9 kat azalması
- Siparişlerin varışına kadar paketlemenin geciktirilmesiyle tamamlanmış ürün envanterinin %50 azalması
Bunlar, bütünleşik tedarik zinciri yönetimi ile mümkün hale gelen daha iyi karar verilmesi tarafından gerçekleşen gerçek iyileşmelerdir. Ayrıca önsezi ile anlaşılamayan bir sonuç daha bulunmaktadır: Tedarik zinciri yönetimi maliyetleri düşürmekte, hizmeti iyileştirmekte ve aynı zamanda da gelirleri de artırmaktadır. Örneğin, the VF Corporation, yukarıda belirtilen gelirlerdeki %17’lik artışı gerçekleştirmiştir. Bu, birkaç yıl boyunca tasarım merkezlerinde bilgisayar destekli tasarım (CAD), dünya çapındaki imalathanelerinde bilgisayar destekli üretim (CAM) ve bunları birbirine bağlamak için bir şebeke kurularak sağlanmıştır.
Bu, CAD ürünün yeniden tasarımında kullanılacak yeni ürünler için ilk satış deneyimlerini sağlamıştır. Bu veriler güncellenmiş tahminlerle birleştirilerek elektronik olarak faal CAM imalathanelerine verilmiştir. Ayrıca, hava nakliyatı sayesinde doğru ürünler doğru miktarlarda perakendecilere ulaştırılmıştır. Bu tedarik zinciri yenilikleri bir bütün olarak, satışları iyileştirdi ve indirimle satılmak zorunda kalınan artmış ürünleri de azaltmıştır. Böylece gelirler artmış, müşteriler daha iyi hizmet elde etmiş ve envanter maliyetleri düşmüştür (Ganeshan ve Harrison, 1995)
Tedarik Zinciri Yönetimi İlgili Bağlantılar
Kaynak :
ERP