E ticaret Tarihçesi

1995 yılında arama motorlarının öncülerinden olan Yahoo!da ilk arama yapıldı. Aramanın yapılabilmesi insanları yaptıkları aramaya göre yönlendirme şansını sağladı. Örneğin, siz bilgisayar hakkında bilgi edinmek istediğiniz de arama motorlarına girip bu kelimeyi araştırıyorsunuz (searching) ve bu araştırma sırasında elektronik ticaret şirketleri eğer bilgisayarla ilgili bir ürün satıyorlarsa arama sırasında karşınıza arama sonucu olarak veya sayfanın üstünde ve altında reklam olarak çıkma imkanına sahip oldular.

Yine aynı yıl içerisinde e-bay adlı alışveriş sitesinde ilk sanal müzayede düzenlendi.

Son yıllarda e-ticaret konusundaki uluslararası katılımlı çalışmalar hız kazanmış ve içerik olarak zenginleşmiştir. Elektronik ticaret konusunda en geniş katılımlı konferans son olarak OECD'nin Ekim 1997'de Turku Finlandiya'da düzenlemiş olduğu Global Elektronik Ticaret Önündeki Engellerin Kaldırılması Konferansı'dır. İş dünyası ile devlet uygulamaları arasındaki ilişkileri incelemek üzere bu konferans için hazırlanan Sacher Raporu'nun giriş paragrafında da belirtildiğine göre insanlık, elektronik ticaretin sunduğu imkanlar sayesinde, tarihinin en büyük teknolojik devrimiyle karşı karşıyadır. Aynı raporda bu gelişme, çoğunlukla Gutenberg'in baskı tekniğini geliştirmesi ya da 1800'lerde başlayan teknoloji devrimi ile eşdeğer tutulmaktadır.

Türkiye'de e-ticaretin internetin ülkemizde kullanılmae Elektronik ticaret henüz on beş yıllık bir geçmişe sahiptir ve bu alanda yapılan ticaret tam bir standarda oturtulamamıştır. Bundan dolayıdır ki bu alanda çalışan şirketlerin birçoğu verdiklerinden daha azını almış ve iflas etmişlerdir. Harcadığından çok kazanan şirketlerin oranı sadece %19,5'te kalmıştır.

internet'le ilgili yazılmış metinleri taradığımızda internet'in denetim, hukuki ve güvenlik sorunları ile bu alanda yürütülecek ticari faaliyetlerin bir standarda bağlanması sonucunda elektronik ticaret hacmiyle beraber harcadığından çok kazanan şirketlerin artacağı tahmin edilmektedir.

2001 yılında kullanılan normal ve mobil telefon hatlarının sayısının 1.4 milyara ulaşması beklenmekte, halen kullanılan televizyon sayısının 1 milyar civarında olduğu hesaplanmakta ve 2001 yılında internet kullanıcılarının sayısının 300 milyon kişiye ulaşması öngörülmektedir. Bu itibarla, elektronik ticaretin gelecekte önemli bir paya sahip olacağı tahmin edilmektedir.

Bir araştırmaya göre, 2007 yılında bireysel tüketici alımlarının %26'sının elektronik olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.

Activ Media ve IDC adlı iki Amerikan araştırma şirketinin çalışmalarına göre, 1996 yılında internet aracılığıyla yapılan dünya genelindeki satışlar 2-3 milyar dolar civarında gerçekleşmiştir. Bu hacmin, 2001 yılında 200-300 milyar dolar civarına ulaşacağı tahmin edilmektedir.

Bu aşamada, internet aracılığıyla yapılan ticarette ABD başı çekmektedir. Ancak, diğer bölgelerin ileride ABD'yi yakalaması söz konusudur. Bir araştırmaya göre, dünya genelindeki mevcut web sitelerinin, %70'i ABD'de, %8'i Kanada'da, %14'ü Avrupa'da, %4'ü Asya-Pasifik'te ve %2.3'ü de Latin Amerika ve Afrika'da bulunmaktadır.

1993-1996 yılları arasında web sitelerindeki en büyük artış, Afrika, Asya ve Latin Amerika'da yaşanmıştır. Avrupa ve Asya'daki internet kullanıcılarının sayısı 2000 yılına kadar sırasıyla %25 ve %15 oranlarında artış göstermiştir. internet aracılığıyla sağlanan katma değer, 2000 yılında ABD'nin GSMH'nın %1'ine tekabül edecek şekilde yaklaşık 100 milyar dolara ulaşmıştır. Bu deşerin, 2010 yılında Japonya'da %2.5 oranında, Avrupa Birliği'nde ise 2008 yılında %3-7 arasında gerçekleşeceği öngörülmektedir.

Elektronik ticaret ve internet'teki hızlı büyüme, bilgisayar aksamı ve bilgi programlarına olan talebi artıracağı gibi, çeşitli sektörlerde de önemli değişikliklere yol açabilecektir.

Örneğin, 2000 yılında kitap satışlarının %8'inin, araba satın alınmasına ilişkin kararların ise %25'inin internet aracılığıyla gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Sektörel bazda, mali hizmetler, telekomünikasyon, reklamcılık, seyahat ve bazı mesleki (mimarlık, avukatlık, doktorluk) hizmet sektörlerinin internet aracılığıyla elektronik ticarete daha kolay uyum sağlaması ve paylarını artırması da beklenmektedir.