Müşteri beklentilerinin mal ve hizmet arzındaki artış, iş dünyasındaki rekabeti küresel ölçekte zorlaştırmaktadır. İşadamları buna uyum sağlamak için organizasynlarını ve çalışma tarzlarını değiştirmekte, firma - müşteri - tedarikçi arasındaki engelleri internet ve e-ticaret ile kaldırmaktadır.
E-ticaret'in tanımı konusunda farklı ülkelerin kuruluşları tarafından farklı tanımlar ortaya konmuştur. E-ticaret konusunda en yaygın kabul göre tanım OECD tarafından 1977'de yapılan tanım.
- Ticaret öncesi firmaların elektronik ortamda bilgilendirilmesi ve araştırma yapılması
- Ticari firmaların elektronik ortamda buluşması
- Ödeme sürecinin yerine getirilmesi
- Taahhüdün yerine getirilmesi, mal veya hizmetin müşteriye teslim edilmesi
- Satış sonrası bakım, destek vb. hizmetlerin temin edilmesi.
E-ticaret ile daha esnek yapıya sahip, tedarikçileri ile daha yakın çalışan müşterilerin bekleni ve ihtiyaçlarına daha hızlı cevap veren firmalar da, global ölçekte değişim yaşamaktadır. E-ticareti firmalara en iyi tedarikçiyi seçme ve bütün dünyaya satış yapmak imkanı sunar.
Elektronik ortamda gerçekleştirilen ticari faaliyetler ingilizce'de "e-trade" ve "e-business" gibi farklı kelimelerle de adlandırılabildiği halde İngilizce karşısında zengin Türkçe'miz "commerce", "trade" ve "business" kelimelerinin karşılığında genellikle "ticaret" kelimesi kullanılmaktadır.
Esasen bu 3 kelimenin ingilice'de anlattığı olgular birbirinden biraz farklıdır. Commerce: ürün ve hizmetin belirli bir karşılık sonucunda el değiştirmesi anlamına gelen ticaret kelimesini anlatır. Bu terim siparişleri de kendi bünyesinde toparlar. Türkçe'de "iş" anlamına gelen "business" kelimesinden türetilen "e-business" terimi ise geniş ölçüler içerisinde elektronik ortamda iş yapılmasıdır. e-business terimi pazarlamadan iletişime, satıştan desteğe, siparişten teslimata kadar tüm iş süreçlerinin elektronik ortamda yapılmasını anlatır. Bu ifadeye göre e-mail kullanmakta bir çeşit e-business (e-iş) aktivitesidir.
Trade kelimesinden türetilen "e-trade" ise elektronik ortamda bir ürünün alım satımının yapılmasıdır. Kısaca üç kelimeyi tekrar incelersek e-business (e-iş); genel iş dünyasının elektronik ortama taşınmasını, e-commerce (e-ticaret); pazarlama, sipariş gibi aktiviteleri de içeren ticareti, e-trade (e-alım / e-satım) ise ürün ve himzetlerin alım ve satım bölümünü tarif eder. E-business, e-commerce ve e-trade'i kendi bünyesi içerisine alan çok geniş bir kavram, e-commerce, sipariş, pazarlama ve satış olgularını yani e-trade'i de içine alan orta kapsamlı bir kavram ve e-trade se sadece alım ve satımın anlatıldığı dar bir kavram olarak karşımıza çıkar.
Elektronik Ticaretin Tarihçesi
Bilgisayarlar arası ilk iletişim ağı 1969 yılında dört Amerikan üniversitesi ve ordunun işbirliğiyle ARPANET projesi altında kurulmuştur. Başlangıç amacı bilgisayar kaynaklarının paylaşımı olan bu projenin düşünülmeyen ancak en önemli yararı elektronik posta, haber grupları, on-line tartışma grupları gibi yeni bir iletişim ortamı yaratması olmuştur. 1980’lerin başında TCP/IP protokolü eski ARPA protokolünün yerini almasıyla internet adını alan ağın çok çeşitli bilgisayar, işletim sistemi ve farklı kullanıcı gruplarını kapsayacak şekilde genişlemesi mümkün hale gelmiş, ayrıca sağlıklı olmayan hatlarda da iletişimin sürdürülebilmesi amacı gerçekleştirilmiştir. Bu gelişme her geçen gün daha çok sayıda üniversite ve araştırma kurumuna internete bağlanma ve bizzat interneti geliştirme şansı tanımıştır.
İnterneti asıl önüne geçilmez bir çığa dönüştüren gelişmenin başlangıcı ise 1990 yılı sonunda https protokolünün kullanıldığı ilk web sayfasının faaliyete geçmesi olmuştur. Protokolün kaynak kodları 1991 yılında yayınlanmış ve protokole 1992 yılında da protokole grafik bileşenleri eklenmiştir. Aynı yıl Macintosh bilgisayarlar için tarayıcı geliştirilmiştir. 1993 başlarında da günümüzde en yaygın kullanımda olan tarayıcıların özünü oluşturan pc bazlı ilk tarayıcı yayınlanmış ve bu gün geldiğimiz noktaya doğru ilerleyen inanılmaz süreç ilk belirtilerini vermiştir.
Elektronik iletişim teknolojileri ticari hayatta aslında uzun yıllardır (1980’lerden beri ) kullanılmaktadır. Ama internettin e-ticaret için kullanılması çok yenidir (1997’lerden beri). Zaten internet asıl gelişimini (patlamasını) ticari kullanımı artmaya başladıktan sonra yaşamaya başlamıştır. Sonuçta, internetin yaygınlaşması ile birlikte, web ve e-posta uygulamalarının e-ticaretin doğal mekanı haline geldiğini söyleyebiliriz. İnternetin ticari ürünleri satmada kullanımı, ilk başta “belki olabilir.” türünden ve süslü web sayfalarından oluşan bir takım denemelerden ibaretti. Ancak Amazon.com, Dixons, Yahoo gibi örneklerin 1-2 yıl içersinde, sadece internetin üzerinden sattıkları servislerle birer büyük şirket haline gelmeleri, birden bu denemeleri ve hayalleri gerçeğe dönüştürüverdi. İnternet üzerinde dönen ekonomi her geçen gün artmaktadır. Hatta, 1999 yılında Amerikan Ticaret Bakanlığı’nın yaptığı bir araştırmada internet ekonomisinin ( ucuz girdi ve iş gücü, az maliyet vb.. sebebiyle) enflasyon oranının azaltılmasında rol oynadığını saptamıştır.
OECD, Avrupa Topluluğu, ABD gibi ekonomiler, internet üzerinden yapılan elektronik ticaretin globalleşmesi ve sağlıklı bir yapıda gelişmesi konusunda 1990’lı yılların sonlarından beri stratejik toplantılar yapmakta ve ortak eylem planlarını geliştirmeye çalışmaktadırlar.
Bu çalışmalarda,
- kullanıcıların ve müşterilerin elektronik ticarete güvenlerinin artması
(kişisel bilgilerin güvenliği, güvenli kredi kartı kullanımı, müşteri haklarının korunması vb),
- geleneksel ticari faaliyetlerin yapılabilmesi için geliştirilmiş / düzenlenmiş yasa ve kuralların elektronik ticari pazara da hitap eder hale gelmesi,
- elektronik ticaret için oluşturulan bilgi/işlem altyapısının geliştirilmesi,
- elektronik ticaretten alınacak verimin artması gibi unsurlar göz önünde
tutulmakta ve bu konularda hükümet politikalarına yön verecek karalar alınmaktadır.
2010 yılına kadar, Avrupa Topluluğu bünyesinde, e-ticaret ile ilgili konularda 20 milyon yeni iş olanağı oluşturulacağı tahmin edilmektedir. (EU Summit, Mart 2000,Lizbon,Portekiz). Bu ve benzeri örnekler ve açıklamalara baktığımızda, globalleşen dünyada e-ticaretin ne kadar önemli olduğunu görmekteyiz.
Platin
Wolwox
Ticimax
Nora Medya
E-ticaret Firmaları
- Platin
- Wolwox
- Ticimax
- Nora Medya